Tłumaczenie artykułu na język angielski
Droga Krzyżowa ma swoje źródło w ewangelicznych relacjach o męce i śmierci Jezusa. Różni ewangeliści zapisywali historię życia Pana, ale nie w taki sposób, jak obecnie pojmuje się biografię czy opracowanie.
Narracje pasyjne nie zawierają wszystkich szczegółów dotyczących podróży Jezusa na Golgotę. Spośród 14 składających się na dzisiejszą Drogę Krzyżową stacji, 9 z nich ma bezpośrednie umocowanie w relacjach ewangelicznych. Stacje trzech upadków Jezusa oraz spotkanie z Dziewicą i Weroniką są owocem pobożnej tradycji ludu chrześcijańskiego.
Via Dolorosa w Jerozolimie
Ewangelia Jana odnotowuje, że Chrystus został zabrany z domu Kajfasza do pretorium. Tam, po efektownym dialogu z Piłatem, pretor "wyprowadził Jezusa i usiadł na miejscu sądu, na miejscu zwanym 'tronem' (po hebrajsku Gabbatha). Był to dzień Przygotowania Paschy, około południa. Piłat powiedział do Żydów: "Oto wasz król. I wołali: "Precz z nim, precz z nim; ukrzyżuj go". Piłat powiedział do nich: "Czy mam ukrzyżować waszego króla? Arcykapłani odpowiedzieli: "Nie mamy króla, lecz Cezara". Wydał go więc w ich ręce, aby został ukrzyżowany. Wzięli Jezusa, a sam niosąc krzyż wyszedł na miejsce zwane "miejscem czaszki" (które po hebrajsku nazywa się Golgota), gdzie go ukrzyżowali, a z nim dwóch innych, po jednym z każdej strony, a w środku Jezusa.
Chrystus został uwięziony, zakuty w łańcuchy w domu Kajfasza, znajdującym się na terenie przy murach miejskich, niedaleko pałacu Heroda. Stamtąd, okryty łańcuchami, miał zostać przewieziony do wieży Antonii, siedziby rzymskiego rządu.
Znaleziska archeologiczne umiejscowiły to praetorium wspomniane przez św. Jana wewnątrz wieży Antonii, zbudowanej na wschodnim krańcu drugiego muru miejskiego, na północny wschód od miasta.
Imponujący model Jerozolimy w czasach drugiej świątyni (do roku 70), który można zobaczyć w Muzeum Izraela, pokazuje, jak wyglądałoby miasto, przez które Jezus niósł krzyż.
Trasa zaczynałaby się od wieży Antonii na obrzeża miasta, gdzie znajdował się kopiec Golgoty (dziś wewnątrz Bazyliki Grobu Pańskiego).
Odległość wynosiła około 600 metrów, czyli około 2000 kroków, które Chrystus pokonywał niosąc poziomą belkę poprzeczną -patibulum- krzyża, którego ciężar wahał się od 50 do 70 kilogramów.
Wszystko to po tym, jak został uwięziony (prawdopodobnie powieszony za ręce), otrzymał dziesiątki batów w pretorium i z głową krwawiącą od cierni korony zaplecionej przez żołnierzy. Śladami Chrystusa, które wciąż odbijają się echem w świętym mieście, przeszedł pierwszą drogę krzyżową.
Dziś Via Dolorosa w Jerozolimie stanowi jedynie część drogi, jaką Jezus przebył z pretorium na miejsce egzekucji. W tym czasie miejsce to znajdowało się poza murami miasta, na swoistym pustkowiu. Dziś Bazylika Grobu Pańskiego, gdzie znajduje się Golgota i grób, w którym złożono Chrystusa, znajduje się w obrębie chrześcijańskiej dzielnicy zwanej Starym Miastem Jerozolimy.
Via Dolorosa nie jest po prostu ulicą, ale szlakiem składającym się z odcinków kilku ulic, podzielonych między dzielnicę muzułmańską i chrześcijańską.
Historia pobożności
Historyczne perypetie, przez które przeszedł dzisiejszy Izrael, wpłynęły na rozpowszechnienie lub upadek tego kultu. Podróżnicy z tego okresu pozostawili nam opisy
różnych stacji, do których pielgrzymował Kościół jerozolimski. Jednym z najbogatszych źródeł jest znane Itinerarium Egeriae, pochodzące z końca IV wieku. Egeria, pielgrzymka w podróży na Ziemię
Święty w latach 381-384 n.e. z rzymskiej prowincji Galicji, pod koniec tego samego wieku napisał swoją relację z podróży Itinerarium ad Loca Sancta, w której opisuje swoją podróż do miejsc świętych na Wschodzie oraz liturgie i nabożeństwa odprawiane na tym terenie.
Upadek Cesarstwa Bizantyjskiego i późniejsza dominacja islamska na tym terenie utrudniły powszechną pobożność miejscowych chrześcijan i pielgrzymów. Chrześcijanie obecni w Jerozolimie przeżywali trudne czasy i choć kult Męki Pańskiej nie osłabł, to jednak bliska niemożność pielgrzymowania doprowadziła do upadku praktyki pielgrzymowania śladami Męki Pańskiej.
Po zdobyciu Świętego Miasta przez krzyżowców te praktyki pobożnościowe miały powrócić. W pierwszej połowie XIV wieku papież Klemens VI powierzył franciszkanom "prowadzenie, pouczanie i opiekę nad łacińskimi pielgrzymami, jak również strzeżenie, utrzymanie, obronę i obrzędy katolickich sanktuariów Ziemi Świętej" i rozwinęła się praktyka upamiętniania drogi samego Jezusa.
Stacje na Via Dolorosa
Od 1880 r. w każdy piątek (z wyjątkiem przerwy pandemicznej) od godz. 15.00 wspólnota franciszkańska uroczyście prowadzi drogę krzyżową ulicami Jerozolimy.
Zwiedzanie rozpoczyna się przy Bramie Lwów, na dziedzińcu szkoły islamskiej (Omariya School), która zajmuje teren dawnej twierdzy Antonia.
Kilka metrów dalej znajdują się dwa małe kościoły, jeden naprzeciw drugiego, poświęcone pierwszej i drugiej stacji. Małe kościoły zbudowane są na prawdopodobnym miejscu dziedzińca praetorium. Jako ciekawostkę można podać, że na podłodze kaplicy upamiętniającej niesienie przez Chrystusa krzyża, można zobaczyć "deski" starożytnych gier w kości wykonane przy pomocy dziurkaczy, pochodzące z pierwszych wieków, które być może są częścią tych gier, przy pomocy których żołnierze rzucali losy na ubrania Jezusa. Trzecią stację wyznacza kaplica należąca do katolickiego patriarchatu ormiańskiego. Jest to jeden z najbardziej znanych punktów na Via Dolorosa.
W pobliżu znajduje się łuk drzwi oznaczający czwartą stację: Jezus spotyka Maryję, swoją Najświętszą Matkę. Mała kaplica franciszkańska, niedaleko kościoła Santa Maria del Spasmo (odrestaurowanego przez Ormian w 1881 r.), przypomina epizod Szymona z Cyreny, który kontemplujemy przy piątej stacji.
Szósta stacja to kaplica greckokatolicka. Epizod Weroniki, owoc pobożności ludowej, przypomniany jest w mozaice oratorium. Na południu znajdują się pozostałości starożytnego muru i łuki niezidentyfikowanego budynku, uważanego przez niektórych za klasztor świętych Kosmy i Damiana.
(zbudowany w latach 548-563). Na jej zewnętrznej stronie znajduje się kamienna kolumna z napisem "Pia Veronica faciem christi linteo deterci" - to kolejny z ważniejszych punktów na tej drodze. Stąd stacje wchodzą do dzielnicy chrześcijańskiej, na to, co byłoby maksymalnym cardo Jerozolimy w czasach Pana. Jesteśmy już bardzo blisko Bazyliki Grobu Pańskiego, gdzie odmawia się 5 ostatnich stacji drogi krzyżowej.
W miejscu Siódmej Stacji znajduje się mała kaplica franciszkańska, w której znajduje się kolumna, która prawdopodobnie była częścią kolumn, które wyznaczały główną ulicę rzymskiej Jerozolimy. Miejsce ósmej stacji wskazuje mały czarny krzyż wyryty na ścianie muru greckiego klasztoru św. Karalambosa. W tym miejscu Via Dolorosa "urywa się", a więc trasa do Grobu Pańskiego biegnie dalej z powrotem do poprzedniego skrzyżowania.
Niemal przy wejściu na ciekawy plac prowadzący do Bazyliki Grobu Pańskiego, na kolumnie przy drzwiach klasztoru koptyjskiego, za apsydą Bazyliki Grobu Pańskiego, wskazana jest dziewiąta stacja.
Wewnątrz kulminuje pięć stacji drogi krzyżowej, które nawiązują do wydarzeń, jakie miały miejsce bezpośrednio między Kalwarią a wykutym w skale grobem Józefa z Arymatei, gdzie Jezus został złożony po śmierci.
Dziś te dwa obszary, oddalone od siebie zaledwie o kilka metrów, mają wspólny dach, choć są doskonale zróżnicowane i nadal manifestują, z cichym wołaniem, wielkość zbawienia dokonanego przez Chrystusa przez Jego śmierć i zmartwychwstanie.
W Świętym Mieście medytacja nad tajemnicami Męki Pańskiej nabiera szczególnej intensywności i znaczenia. Tylko w Jerozolimie ci, którzy modlą się tym nabożeństwem, mogą powiedzieć "tutaj". Tu, na tej ziemi, Jezus został skazany na śmierć, "tu" umarł na krzyżu i tu, na tej ziemi, zmartwychwstały, uczynił całą ziemię domem swoich dzieci.
