Z kreatywnością i odwagą, promotorzy ścieżki nadziei
Półtora roku po pierwszym apelu papież Franciszek powrócił, by ponownie uruchomić Pakt Edukacji Globalnej, by odbudować świat bardziej przyjazny, sprawiedliwy i opiekuńczy, zaczynając od fundamentów edukacji nowych pokoleń.
Podjąć wyzwanie, jakie stawia przed nami historia i podpisać wspólnie globalny pakt edukacyjny, którego celem jest "spojrzenie poza" doraźną sytuację poszczególnych i konkretnych kryzysów społecznych, aby w centrum postawić ponownie osobę i w ten sposób budować zrównoważoną przyszłość dla każdego członka rodziny ludzkiej. W tych kilku linijkach możemy streścić wielką perspektywę przyszłości, niewątpliwie proroczą, która opiera się na potrzebie wychowawczej, zainicjowanej przez papieża Franciszka ponad rok temu. W dniu 12 września 2019 roku Ojciec Święty zaapelował z. Wiadomość dla wszystkich przedstawicieli ziemiCelem Komisji Europejskiej jest zachęcenie wszystkich do odegrania swojej roli w dziedzinie tak kluczowej dla przyszłych pokoleń jak edukacja.
Z perspektywy czasu zauważa się, że temat ten reprezentuje wizję wyrażaną już wielokrotnie w ciągu całego pontyfikatu, zwłaszcza w strukturze adhortacji apostolskiej Evangelii gaudium oraz w encyklice Laudato si'które z oczywistych względów nawiązują do orientacji soborowych i okresu posoborowego.
Już Benedykt XVI...
Jakże moglibyśmy nie przypomnieć w tym kontekście wielkiego wkładu, jaki wniósł już Benedykt XVI w swoim Magisterium. W 2008 r. słynny List do diecezji i miasta Rzymu "o pilnym zadaniu edukacji, w którym wymienił bliskość i zaufanie wynikające z miłości jako klucze do zainicjowania autentycznego wychowania, począwszy od podstawowego doświadczenia w rodzinie. Ratzinger nie wahał się powiedzieć, że nawet jeśli odpowiedzialność jest przede wszystkim osobista, to "odpowiedzialność, którą dzielimy razem, jako obywatele tego samego miasta i tego samego narodu, jako członkowie rodziny ludzkiej, a jeśli jesteśmy wierzący, jako dzieci jednego Boga i członkowie Kościoła".
Francisco...
Wracając do programowego dokumentu pontyfikatu papieża Franciszka, Evangelii gaudium, wyraźnie widać zadanie misyjnego wychodzenia, które wzywa wszystkich do niesienia głoszenia Ewangelii "we wszystkich miejscach, w każdym czasie, bez zwłoki, bez obrzydzenia i bez strachu".odkryć i przekazać "mistykę" wspólnego życia i doświadczyć prawdziwego braterstwa. W Laudato si' odniesienie do edukacji jest bardzo precyzyjne i konieczne jest tworzenie wspólnot integracyjnych, które umieją słuchać i prowadzić konstruktywny dialog, inicjując procesy wymiany i transformacji, aby zagwarantować przyszłym pokoleniom przyszłość pełną nadziei i pokoju.
Wszystkie te aspekty wysunęły się na pierwszy plan w trzeciej encyklice sprzed kilku tygodni, Fratelli tutti, gdzie, opierając się na bogatej tradycji Społeczna doktryna Kościoła, na złożoność spraw ludzkich, z ich ciemnymi punktami i ich dramatami, rzuca się światło nadziei, marząc o lepszej przyszłości dla wszystkich mieszkańców ziemi, dzieci tego samego Ojca, a zatem braci i sióstr.
Program Global Compact
Orędzie, którym w 2019 roku Papież zaprosił do globalnego paktu edukacyjnego, nie precyzuje samo w sobie konkretnego działania, ani nie określa programu, ale można powiedzieć, że inicjuje proces, wzywa do zaangażowania, zaprasza do sojuszu. Krótko mówiąc, wzywa wszystkich ludzi dobrej woli, którzy czują się do tego powołani, by nawet przy wzajemnych różnicach oddali swoje siły na służbę wspólnego projektu. Papież mówi wyraźnie o wiosce edukacyjnej, w której "Zobowiązanie do generowania sieci humanitarnych i otwartych relacji jest wspólne w różnorodności", po uprzednim przygotowaniu gruntu "dla dyskryminacji przez wprowadzenie braterstwa".
Wciąż w tej wiosce -."potrzeba całej wioski, aby wykształcić dziecko".Franciszek mówi - nawiązując do afrykańskiego przysłowia - że możliwe będzie dostosowanie edukacji do wszystkich składników osoby: nauki i życia, w nauczycielach, uczniach, rodzinach i społeczeństwie obywatelskim, ze wszystkimi przejawami intelektualnymi, artystycznymi, sportowymi, politycznymi i przedsiębiorczymi...
Impuls zapoczątkowany przez Papieża ponad rok temu przypomniał wreszcie o "odwadze postawienia osoby w centrum", "odwadze zainwestowania najlepszych energii z kreatywnością i odpowiedzialnością" oraz "odwadze formowania osób dyspozycyjnych, aby oddać się w służbę wspólnoty".
Nowy impuls
Chodziło o to, aby zgromadzić w Rzymie osobistości publiczne, które na poziomie globalnym zajmują stanowiska odpowiedzialne i zatroskane o przyszłość młodych ludzi, aby wspólnie zastanowić się nad tym, jak zainicjować "procesy przemian" i znaleźć rozwiązania prowadzące do "humanizmu solidarności, który odpowiada na nadzieje człowieka i zamysł Boga".
Wydarzenie to miało się odbyć 14 maja br. ale zostało przełożone z przyczyn związanych z pandemią koronawirusa.
Tymczasem 15 października, wydarzeniem na Papieskim Uniwersytecie Laterańskim koordynowanym przez Kongregację Edukacji Katolickiej, ta idea Pakt na rzecz edukacji globalnej został ponownie uruchomiony w sposób jeszcze bardziej wyraźny i pilny, również dzięki doświadczeniom związanym z nagłą sytuacją zdrowotną.
Inicjatywa ta zawierała przekaz wideo od dyrektor generalnej UNESCO Audrey Azoulay, która odnosząc się do pandemii podkreśliła, że "ujawniła ona wszystkie istniejące nierówności społeczne", kryzys, który szczególnie dotyka najsłabszych i "wyzwolił to, co można określić jako globalizację obojętności, zwłaszcza wobec najbardziej wrażliwych".
Długo oczekiwany Orędzie papieża Franciszka. Ta druga interwencja, to "wznowienie" półtora roku później, nie mogła nie uwzględniać Covid-19, i że tu zaczynały się słowa wstępne Ojca Świętego: kryzys zdrowotny "przyspieszył i spotęgował wiele nagłych i nadzwyczajnych sytuacji, które zauważyliśmy, i wydobył na światło dzienne wiele innych".
Ale papież natychmiast ostrzega: środki zdrowotne mogą pomóc, ale musi im towarzyszyć "nowy model kulturowy", który nie może nie stawiać na pierwszym miejscu godności osoby ludzkiej.
Edukacja, w tym punkcie, stanowi - i Papież to powtarza - "jeden z najskuteczniejszych sposobów humanizacji świata i historii", "naturalne antidotum na kulturę indywidualistyczną".
Dlatego Franciszek nazywa ją "podróżą integralną", "podróżą wspólną", która prowadzi do przezwyciężenia samotności i nieufności, ale także obojętności wobec form przemocy, nadużyć i niewolnictwa, w tym eksploatacji planety.
Siedem konkretnych celów
Wezwanie do pilnego podpisania paktu edukacyjnego podyktowane jest także obecnym kryzysem zdrowotnym, dlatego końcowy apel papieża dotyczy zaangażowania wszystkich w "pluralny i wielopłaszczyznowy proces" o siedmiu konkretnych celach: postawić w centrum osobę, jej godność i wyjątkowość; wsłuchiwać się w głos dzieci, chłopców i młodzieży; promować pełne uczestnictwo dziewcząt i młodych kobiet w edukacji; uznać rodzinę za pierwszy i niezbędny podmiot wychowawczy; wychowywać się nawzajem, aby przyjąć osoby zepchnięte na margines i bezbronne; zreformować gospodarkę i politykę na rzecz dobra wspólnego i ekologii integralnej; wreszcie chronić wspólny dom przed eksploatacją zasobów, domagając się bardziej trzeźwego stylu życia i rozwijając prawdziwą gospodarkę obiegową. Wezwanie do odwagi, do kreatywności, do bycia promotorami drogi nadziei.
