Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych stał się jednym z wydarzeń, które noszą niewątpliwy podpis argentyńskiego papieża. W ubiegłym roku to sam papież Franciszek chciał ustanowić dzień poświęcony wyłącznie dziadkom i osobom starszym. Dzień ten zaplanowano co roku w czwartą niedzielę lipca, w okolicach święta świętych Joachima i Anny, dziadków Jezusa.
W tym roku odbędzie się ona w niedzielę 24 lipca, a Eucharystię w kościele św. Piotra odprawi kardynał De Donatis, wikariusz generalny diecezji rzymskiej. De Donatis, wikariusz generalny dla diecezji rzymskiej. Tego samego dnia papież rozpoczyna podróż apostolską do Kanady, podczas której planuje odwiedzić sanktuarium św. Anny oraz spotkać się z młodzieżą i starszymi w szkole podstawowej w Iqaluit.
"Proszę, nie zostawiajcie ich samych" to jedno ze zdań, które Papież powtarzał najczęściej w odniesieniu do opieki i troski nad osobami starszymi, a instytucja Dnia jest znakiem, że zależy mu na tej kwestii. Nie na próżno zechciał poświęcić sporą część środowych audycji na rozmowę o etapie starości i bogactwie, jakie osoby starsze stanowią dla rodzin i dla społeczeństwa.
"Ważne jest, aby dziadkowie spotykali się z wnukami, a wnuki z dziadkami, bo - jak mówi prorok Joel - dziadkowie będą śnili przed wnukami, będą mieli złudzenia (wielkie pragnienia), a młodzi ludzie, czerpiąc siłę od dziadków, będą szli do przodu, będą prorokować".
Oprócz wydarzenia z przyszłej niedzieli, w lipcu tego roku chrześcijanie modlą się także szczególnie za osoby starsze; intencją modlitewną, którą Franciszek powierza w tym miesiącu całemu Kościołowi, za pośrednictwem Papieskiej Sieci Modlitwy na Świecie, jest właśnie modlitwa za osoby starsze.
W przesłaniu wideo Papież zastanawia się nad tym etapem życia: "Starość, w istocie, nie jest etapem łatwym do zrozumienia, nawet dla nas, którzy już ją przeżywamy. Choć przychodzi po długiej podróży, nikt nie przygotował nas do stawienia jej czoła, a ona sama wydaje się niemalże brać nas z zaskoczenia". Papież wzywa osoby starsze, aby nadal dawały z siebie wszystko, ponieważ osoby starsze mają "szczególną wrażliwość na troskę, na refleksję i czułość" i zaprasza je do bycia Jesteśmy, lub możemy stać się, protagonistami "rewolucji czułości".
"Wielu ludzi boi się starości - rozpoczyna Papież w przygotowanym na tę okazję orędziu - Uważają ją za rodzaj choroby, z którą lepiej się nie stykać. Starsi ludzie nie są dla nas żadną troską - uważają - i lepiej, żeby byli jak najdalej, być może razem między sobą, w placówkach, w których są otoczeni opieką i które oszczędzają nam konieczności zajmowania się ich troskami". Papież Franciszek chce być blisko wszystkich osób starszych i robi to rozmawiając z nimi w cztery oczy, pokazując, że sam też jest starszy: "A my, dziadkowie i osoby starsze, mamy wielką odpowiedzialność: nauczyć kobiety i mężczyzn naszych czasów patrzeć na innych z tym samym zrozumieniem i tym samym czułym spojrzeniem, które kierujemy do naszych wnuków. Szlifowaliśmy nasze człowieczeństwo poprzez troskę o innych, a dziś możemy być nauczycielami spokojnego sposobu życia, uważnego na najsłabszych.
"Osoby starsze - mówi dalej Papież - pomagają dostrzec "ciągłość pokoleń", mając "charyzmat służenia jako pomost". Często to właśnie dziadkowie zapewniają przekazanie wielkich wartości swoim wnukom, a "wiele osób może uznać, że to właśnie dziadkom zawdzięczają swoją inicjację w życie chrześcijańskie".
Tymi słowami Papież chce, abyśmy zrozumieli, że budowanie lepszego świata polega również na przewartościowaniu postaci naszych starszych, idąc "pod prąd temu, co świat myśli o tym wieku życia", a jednocześnie zachęcając osoby starsze, aby nie zachowywały postawy zrezygnowanej", "z małą nadzieją i nie oczekując już niczego od przyszłości".
Kościół bliski osobom starszym
Papież poruszał tę kwestię szerzej także w innych orędziach i dokumentach papieskich, np. w adhortacji apostolskiej Amoris Laetitia: "Kościół nie może i nie chce podporządkować się mentalności nietolerancji, a tym bardziej obojętności i pogardy, w odniesieniu do starości. Musimy obudzić zbiorowe poczucie wdzięczności, uznania i gościnności, które sprawiają, że osoby starsze czują się żywą częścią swojej społeczności". W tym duchu Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych jest apelem do wszystkich rodzin, a także do całego społeczeństwa, aby oddały osobom starszym całą wartość, jaką posiadają, i traktowały je tak, jak na to zasługują, zapraszając je, by "nadal przynosiły owoce".
W społeczeństwie, w którym ceni się tylko to, co przynosi natychmiastowe korzyści, dziadkowie i osoby starsze są coraz bardziej samotne i zaniedbane, czasem nawet przez własne rodziny. Do tego odnosi się również wspomniana przez papieża "kultura wyrzucania pieniędzy"; opieka nad osobami starszymi nie przynosi doraźnych korzyści, a dbanie o ich codzienne potrzeby jest męczące i powtarzalne i często staje się dodatkowym obciążeniem w codziennym życiu rodzin. Jednak jak mówi papież w adhortacji apostolskiej Amoris Laetitia: "Rodzina, która nie szanuje i nie dba o swoich dziadków, którzy są jej żywą pamięcią, jest rodziną rozbitą, ale rodzina, która pamięta, jest rodziną z przyszłością".
La Jornada
W tym drugim roku obchodów Dnia poświęconego dziadkom i osobom starszym, Dykasteria ds. Świeckich, Rodziny i Życia proponuje dwa sposoby uczestnictwa: celebrowanie Eucharystii lub samotne odwiedzanie osób starszych.
Ta sama dykasteria udostępniła poszczególnym diecezjom szereg materiałów i sugestii duszpasterskich i liturgicznych, dostępnych na stronie internetowej dykasterii. Wśród przedstawionych zaleceń, jednym z najważniejszych jest to dotyczące odwiedzania lub towarzyszenia osobom starszym, które są samotne.
W rzeczywistości Kościół udziela fakultetu uzyskania odpustu zupełnego pod zwykłymi warunkami: spowiedź sakramentalna, komunia eucharystyczna i modlitwa w intencjach Najwyższego Papieża. Otrzymają je dziadkowie, osoby starsze i wierni, którzy wezmą udział we Mszy św. 24 lipca w Bazylice św. Piotra lub w różnych uroczystościach, które odbędą się na całym świecie. Odpust może być również wykorzystany jako zadośćuczynienie za dusze czyśćcowe.
Ponadto ten sam odpust zupełny będzie udzielony chorym osobom starszym oraz wszystkim tym, którzy "nie mogąc z poważnej przyczyny opuścić domu, jednoczą się duchowo ze świętymi obchodami Światowego Dnia, ofiarując miłosiernemu Bogu swoje modlitwy, bóle i cierpienia własnego życia, zwłaszcza w czasie, gdy słowa Papieża i różne uroczystości są transmitowane przez media".
Światowy Dzień Dziadków i Osób Starszych jest także punktem wyjścia do wypracowania specyficznego podejścia duszpasterskiego, które skutecznie dociera do tej części społeczeństwa, która - jak mówi Papież - przeżywa najbardziej samotną fazę życia i często nie wie, jak ją przeżyć, ponieważ "istnieje wiele projektów pomocy" dla osób starszych, ale "niewiele projektów istnienia".
Kardynał Kevin Farrell, prefekt dykasterii ds. świeckich, rodziny i życia, mówiąc o organizacji niedzielnego wydarzenia, zauważył, że poprzez Dzień Ojciec Święty "zaprasza nas do uświadomienia sobie znaczenia osób starszych w życiu społeczeństw i naszych wspólnot, i to w sposób nie epizodyczny, ale strukturalny, a Dzień pomaga położyć fundamenty pod zwyczajne duszpasterstwo tego okresu życia".
