18 grudnia Biuletyn Stolicy Apostolskiej opublikował upoważnienie Ojca Świętego dla Dykasterii do promulgowania dekretu o męczeństwie Sługi Bożego Edwarda Profittlicha, z Towarzystwa Jezusowego, Tit. Arcybiskupa Adrianopola, Administratora Apostolskiego Estonii. Był to kolejny krok w kierunku beatyfikacji i kanonizacji pierwszego biskupa Estonii, na który z niecierpliwością czekali katolicy tego bałtyckiego kraju.
Profittlich jest na dobrej drodze, aby zostać pierwszym świętym w Estonii i, jak podkreśla bp Philippe Jourdan, biskup tej nowo nazwanej diecezji, "fakt, że Kościół ogłosił mojego poprzednika, Eduarda Profittlicha SJ, błogosławionym, jest bardzo ważny dla Estończyków. Oczywiście dla katolików, ale także dla niekatolików, ponieważ podzielił on los 20 % ludności kraju: deportację i śmierć. To kluczowy moment w historii narodu estońskiego w XX wieku. Kiedy spotykam się z prezydentem kraju, zawsze pyta mnie, jak przebiega proces monsignora Profittlicha, ponieważ byłby on bardzo ważny dla całego kraju.
Wczesna beatyfikacja
Sprawa tego jezuickiego biskupa rozpoczęła się w 2014 roku. W tym czasie rozpoczęto prace dokumentacyjne, co było o tyle trudne, że w czasie jego aresztowania prawie nikt o nim nie słyszał.
W 2017 r. biskup Philippe Jourdan wszczęła dochodzenie w sprawie diecezjalnego procesu oficjalnej beatyfikacji Profittlicha, który został zakończony w 2019 r., a wszystkie dokumenty zostały przekazane do Kongregacji Spraw Kanonizacyjnych w Rzymie.
Niemiec z urodzenia, Estończyk w sercu
Pochodzący z Niemiec Profittlich urodził się 11 września 1890 r. w Birresdorf w Niemczech. W 1913 r. wstąpił do nowicjatu Towarzystwa Jezusowego w Heerenbergu. Został wyświęcony na kapłana w 1922 r. i przeniósł się do Krakowa, aby kontynuować studia; po kilku zadaniach duszpasterskich, 2 lutego 1930 r. złożył ostatnie śluby jako jezuita.
Jego troska o wiernych i intensywne życie duszpasterskie sprawiły, że ówczesny administrator apostolski w Estonii, arcybiskup Antonio Zecchini, zwrócił uwagę na tego zakonnika, który w 1931 r. zastąpił go na czele małej wspólnoty katolickiej w Estonii. Nauczył się języka i w 1935 r. otrzymał estońskie obywatelstwo. W 1936 r. został wyświęcony na biskupa, pierwszego katolickiego biskupa w Estonii po reformacji luterańskiej.
Pomimo niewielu lat, w których mógł prowadzić pracę duszpasterską, odcisk Eduarda Profittlicha na Kościele w Estonii był głęboki i trwały. Odnowił strukturę katolicką w tej społeczności, wzmocnił wiarę estońskich katolików i był promotorem estońskiej kultury poprzez publikacje literackie.
Historyk Toomas Abilis, który dogłębnie zbadał życie i osobowość biskupa Profittlicha, zauważa, że był on "uprzejmy, zdyscyplinowany i stanowczy w wykonywaniu swoich obowiązków. Był głęboko wierny nauczaniu Kościoła i jego hierarchii. Był człowiekiem oddanym pracy duszpasterskiej, miał wielu przyjaciół i był wspaniałym kaznodzieją.
Aresztowanie i śmierć
W momencie wybuchu II wojny światowej on i jego mała społeczność zostali aresztowani 27 czerwca 1941 r. przez władze sowieckie.
Eduard Profittlich został przewieziony do Kirowa w Rosji, 2000 kilometrów od Estonii. Przez kilka miesięcy był przetrzymywany w więzieniu nr 1. Inne wybitne nazwiska narodu estońskiego, takie jak intelektualista Eduard Laaman oraz polityk i biznesmen Joakim Puhk, również zostali tam rozstrzelani. Było to niegościnne i przepełnione więzienie. Każda cela, o powierzchni około 50 metrów kwadratowych, mogła pomieścić do 100 więźniów. Nie było tam ogrzewania i często dochodziło do zgonów z powodu hipotermii.
Podczas pobytu biskupa Profittlicha w Kirowie był on nieustannie przesłuchiwany przy użyciu nieludzkich metod.
21 listopada 1941 r. odbył się proces, w którym oskarżono go o "szerzenie antyradzieckich oszczerstw, ukrywanie ucieczki katolików za granicę, wychwalanie niemieckiej armii i kontrrewolucyjną agitację".
Wyrok skazujący skazał go na śmierć przez rozstrzelanie. Do tego czasu zdrowie biskupa Profittlicha było skrajnie osłabione przez nocne przesłuchania, które uniemożliwiały więźniom sen, zimno i głód. Eduard Profittlich zmarł 22 lutego 1942 r. w więziennej celi, dzień przed egzekucją.
W ostatnim liście do swoich bliskich Eduard Profittlich po raz kolejny prosił ich o modlitwę za niego, "aby łaska Boża nadal mi towarzyszyła, abym we wszystkim, co mnie czeka, pozostał wierny mojemu świętemu powołaniu i obowiązkowi oraz Chrystusowi i poświęcił wszystkie moje siły witalne dla mojej ojczyzny, a jeśli taka jest Jego święta wola, nawet moje życie". Poświęcenie, które, jak napisał w tym liście, "byłoby najpiękniejszym zakończeniem mojego życia".
