Kult, jaki mieszkańcy Hondurasu oddają swojej patronce, Matce Bożej z Suyapa, z biegiem czasu przybrał na sile. Od odkrycia cudownego obrazu w 1747 r. do niedawnego podniesienia sanktuarium w Suyapa do rangi bazyliki mniejszej, hondurascy katolicy czują się coraz bliżej swojej Morenity.
Słowa św. Jana Pawła II z dnia 8 marca 1983 r., w którym ukoronował ten obraz przy okazji wizyty duszpasterskiej w Hondurasie, dobrze wyrażają to przywiązanie: "Jedno i to samo imię, Maryja, modulowane różnymi inwokacjami, przywoływane tymi samymi modlitwami, wymawiane z tą samą miłością [...]. Tutaj imię Dziewicy z Suyapa ma smak miłosierdzia ze strony Maryi i uznania Jej łask ze strony ludzi".
Jego początki
Według najbardziej rozpowszechnionej tradycji, pochodzenie tej maryjnej inwokacji sięga dnia, kiedy młody rolnik Alejandro Colindres, w towarzystwie ośmioletniego chłopca Jorge Martíneza, po ciężkim dniu pracy przy zbiorze kukurydzy, udawał się do wioski Suyapa, położonej na północny zachód od Tegucigalpy. Zaskoczyła ich noc i znaleźli dobre miejsce do spania w wąwozie Piliguín. W ciemności nocy Alejandro poczuł, że jakiś przedmiot, najwyraźniej kamień, blokuje mu plecy, więc podniósł go i odrzucił. Gdy ponownie się położył, znów poczuł ten sam przedmiot, ale tym razem, zaintrygowany, postanowił włożyć go do plecaka. W świetle świtu odkrył, że jest to obraz Matki Boskiej i postanowił zanieść go do swojego rodzinnego ołtarza, gdzie był czczony aż do czasu, gdy dwadzieścia lat później, po pierwszym cudzie przypisywanym wstawiennictwu Matki Boskiej pod tym wezwaniem, zebrano fundusze na budowę kaplicy, którą ukończono w 1777 roku.
Mała rzeźba z drewna cedrowego ma zaledwie sześć i pół centymetra wysokości. O ciemnej karnacji, jego twarz jest wdzięczna, owalna, z okrągłymi policzkami, drobnym, prostym nosem i małymi ustami; w jego oczach można odgadnąć coś z rasy tubylczej. Jej proste włosy opadają, przedzielone na dwie części, po obu stronach czoła, aż do ramion. Jej drobne rączki, nie splatając się, są delikatnie zaciśnięte na piersi, w postawie modlitwy. Ubiór namalowany na samej podobiźnie to różowa tunika, która ledwie prześwituje przez klatkę piersiową, gdyż okrywa ją ciemna peleryna ozdobiona złotymi gwiazdami. Bywa, że jest zakrywany innymi elementami odzieży. Na głowie nosi koronę, którą obramowuje srebrno-złoty błysk w kształcie liczby osiem, zwieńczonej dwunastoma gwiazdami.
W 1943 roku administrator apostolski archidiecezji Tegucigalpa, Monsignor Emilio Morales Roque, postanowił wybudować nowy kościół dla Dziewicy z Suyapa. Rodzina Zúñiga-Inestroza przekazała ziemię pod projekt. To właśnie trzeci arcybiskup Tegucigalpy, monsignor José de la Cruz Turcios y Barahona, rozpoczął budowę sanktuarium w 1954 roku, kiedy Kościół obchodził rok maryjny z okazji stulecia dogmatu o Niepokalanym Poczęciu.
Warto przyznać, że arcybiskup Turcios y Barahona był wizjonerem, ponieważ chciał, aby wymiary kościoła były odpowiednie do pomieszczenia dużej liczby pielgrzymów, co na tamte lata było bardzo ambitne. Prace kontynuował czwarty arcybiskup Tegucigalpy, Monsignor Héctor Enrique Santos, a zakończył je kardynał Oscar Andrés Rodríguez Maradiaga, obecny arcybiskup Tegucigalpy, który sprawował urząd podczas uroczystego poświęcenia kościoła 8 grudnia 2004 r.
Konstrukcja nawy głównej to krzyż łaciński, ma ona 93 metry długości, 23 metry wysokości, a szerokość nawy środkowej wynosi 31,50 metra. Posiada wzór krzyża łacińskiego. Jego piękne witraże przedstawiają sceny z życia Chrystusa i Matki Boskiej. Pojemność nawy wynosi 4.360 miejsc siedzących i 2.000 stojących.
Miejsce, w którym został wzniesiony, to obszar, w którym mieszkają ubodzy ludzie, co podkreśla bliskość Najświętszej Panny do jej najbardziej potrzebujących dzieci. Wszystko zostało zrealizowane z pomocą wiernych i impulsem trzech ostatnich arcybiskupów, aby mógł być - jak chce obecny - domem Bożej pociechy dla mieszkańców Hondurasu, którzy tak bardzo cierpią z powodu skutków przemocy.
Bardziej w zgodzie z papieżem
W 1954 roku Konferencja Episkopatu Hondurasu uznała świątynię w Suyapa za Sanktuarium Narodowe. Biorąc pod uwagę trajektorię tego miejsca jako celu pielgrzymek i centrum promieniowania wiary, dzięki pracy poprzedniego proboszcza, Hermesa Sorto, i obecnego proboszcza, Carlo Magno Núñez, w 2013 r. złożono wniosek do papieża Franciszka o uznanie go za Bazylikę Mniejszą. 9 września 2015 r. kardynał Rodríguez Maradiaga miał ogromną radość ogłosić mieszkańcom Hondurasu, że odpowiedni dekret został podpisany 28 sierpnia. 28 października została odprawiona uroczysta Eucharystia, podczas której dziękowano Bogu za to papieskie uznanie, które stawia ten kościół w grupie świątyń na całym świecie, które opatrzone są znakami papieskimi i stanowią świadectwo zjednoczenia z papieżem rzymskim.
Oznaki witalności
W dniu 3 lutego, czyli w dniu jej święta, następuje masowy napływ pielgrzymów, aby odwiedzić Dziewicę z Suyapa. Uroczystości rozpoczynają się noc wcześniej majestatycznym świtem, który trwa do wczesnych godzin porannych. Choć Suyapa jest centrum kultu, Królowa Hondurasu jest celebrowana nie tylko w swoim sanktuarium, ale w każdym zakątku kraju, gdzie nie brakuje reprodukcji obrazu.
Dziewica jest również czczona za granicą podczas uroczystości organizowanych przez Honduraczyków mieszkających w Stanach Zjednoczonych i Hiszpanii z okazji święta Matki Boskiej z Suyapa. Reprodukcja Dziewicy z Suyapa znajduje się w sanktuarium w Torreciudad, gdzie jest czczona różnymi wydarzeniami w niedzielę najbliższą 3 lutego, a od 2013 r. jest też jedna, wykonana w brązie, w Ogrodach Watykańskich.
Kilka hymnów śpiewa z zapałem do tej inwokacji Matki Bożej. Warto wspomnieć, że imię Suyapa jest powszechne wśród honduraskich kobiet.
Dla lepszej uwagi wiernych, kardynał Rodríguez Maradiaga uznał za dogodne wzniesienie dwóch parafii i oddzielenie ich od parafii Nuestra Señora de Suyapa. Prowadzona działalność duszpasterska jest intensywna pod względem kultu Bożego, sprawowania sakramentów i formacji wiernych w sferze biblijnej, teologicznej, liturgicznej i moralnej, w taki sposób, że pobożność ludowa i ewangelizacja idą w parze. Pustelnia, w której obraz był czczony przez ponad dwieście lat, nadal jest wykorzystywana jako część kompleksu bazyliki, odprawiane są tam niedzielne Eucharystie.
Pomoc dla potrzebujących
Fundacja Suyapa zarządza dotacjami na utrzymanie i dekorację pomieszczeń, a Cáritas Suyapa skupia się na pomocy najbardziej potrzebującym.
Do wnętrza kościoła dodano niedawno trzynaście nowych ołtarzy bocznych, odpowiadających różnym nabożeństwom mieszkańców Hondurasu, takim jak św. Michał Archanioł i św. Juda Tadeusz. W kaplicy Najświętszego Sakramentu znajdują się obecnie dwa obrazy popularnej pobożności; pierwszy to płótno przedstawiające Maryję pod wezwaniem tak drogim papieżowi Franciszkowi - Matka Boża Niezwiązana. Na drugim obrazie jest wizerunek bazyliki z Dziewicą z Suyapa, której strzegą latynoamerykańscy święci, wśród nich monsignor Óscar Arnulfo Romero.
Wreszcie, są obszerne konfesjonały, w których hojnie udziela się sakramentu pokuty. Pewne jest, że w czasie Nadzwyczajnego Jubileuszu Miłosierdzia wielu wiernych odnajdzie pokój Pojednania, a prawda sentencji wyrażonej przez polskiego świętego stanie się jeszcze bardziej oczywista: "Imię Matki Bożej Suyapa ma smak miłosierdzia".
San Pedro Sula
