60 lat cudów: trzy Papieskie Uniwersytety świętują komunikacjęZaledwie rok temu papież Franciszek przyjął na audiencji w Watykanie społeczności akademickie 22 (ówczesnych) instytucji, które składają się na różnorodną i starożytną panoramę rzymskich papieskich uniwersytetów i instytucji, i poprosił je o "chór", z bardzo konkretnym odniesieniem do potrzeby "otwarcia się na odważne, a jeśli to konieczne, nawet bezprecedensowe zmiany".
Myśli Papieża skierowane były na fakt, że w obliczu "hojności i dalekowzroczności wielu zakonów", które na przestrzeni wieków dały życie w Wiecznym Mieście tak wielu ośrodkom formacji specjalizującym się w przedmiotach kościelnych, sposób, w jaki zmienił się świat i dzisiejsze społeczeństwo, istnieje ryzyko "rozproszenia cennych energii", jeśli będziemy kontynuować "wielość biegunów studiów". Sygnałem alarmowym jest na przykład spadek liczby studentów na Uniwersytetach Papieskich, która jest znacznie niższa niż co najmniej piętnaście lat temu.
Inteligencja, rozwaga i zuchwałość
Hasłem przewodnim przemówienia Papieża była zatem "optymalizacja", zjednoczenie ośrodków studiów, które wywodzą się na przykład z tego samego charyzmatu, aby nadal "sprzyjać przekazywaniu ewangelicznej radości studiowania, nauczania i badań", zamiast ją spowalniać i męczyć. Rozwiązań, aby chronić "bardzo bogate dziedzictwo" i promować "nowe życie", należy szukać "z inteligencją, roztropnością i śmiałością, zawsze pamiętając, że rzeczywistość jest ważniejsza niż idea".
Zjednoczenie
Zgodnie z tą realistyczną wizją papieża, właśnie ogłoszono wiadomość o zjednoczeniu Papieskiego Instytutu Biblijnego i Papieskiego Instytutu Orientalnego z Papieskim Uniwersytetem Gregoriańskim, trzema instytucjami zrodzonymi w różnych czasach, ale zjednoczonymi faktem powierzenia ich Towarzystwu Jezusowemu od ich narodzin.
Dekret ustanawiający nową konfigurację najstarszego uniwersytetu papieskiego, założonego w 1551 r. przez św. Ignacego z Loyoli, został ogłoszony 15 marca, wraz z zatwierdzeniem nowych Statutów Generalnych, które wejdą w życie 19 maja 2024 r., w dzień Zesłania Ducha Świętego.
Podróż, która rozpoczęła się w 2019 roku
Jest to w każdym razie podróż, która rozpoczęła się w 2019 roku, kiedy sam papież Franciszek, za pomocą chirografu, nakazał włączenie dwóch instytutów do uniwersytetu, zachowując ich własne nazwy i misje. Papieski Instytut Biblijny został założony w 1909 roku jako ośrodek wyższych studiów nad Pismem Świętym, podczas gdy Papieski Instytut Orientalny, założony w 1917 roku, zajmuje się wyższymi studiami w zakresie nauk kościelnych i prawa kanonicznego Kościołów Wschodnich.
Lepsze wypełnianie misji
Nowe statuty - ratyfikowane i zatwierdzone przez Dykasterię ds. Kultury i Edukacji 11 lutego 2024 r. - przewidują, że trzy instytuty staną się częścią "tej samej osoby prawnej, jako jednostki akademickie" Uniwersytetu Gregoriańskiego. Już w chirografie z 2019 r. papież wyjaśnił potrzebę, aby oba instytuty - połączone z większą i lepiej zorganizowaną instytucją - mogły lepiej wypełniać swoje specyficzne misje w obecnym kontekście.
Jeśli chodzi o Papieski Instytut Orientalny, Papież wskazał również, że prefekt Dykasterii dla Kościołów Wschodnich powinien przyjąć rolę patrona Instytutu.
W tej nowej konfiguracji Papieski Uniwersytet Gregoriański będzie zarządzany przez jednego rektora, wspieranego przez radę, w skład której wchodzą teraz również prezydenci dwóch włączonych instytutów papieskich.
Przyszłe reorganizacje
Podobny proces reorganizacji dotyczy również innych instytucji bezpośrednio związanych ze Stolicą Apostolską, takich jak Papieski Uniwersytet Urbaniana i Papieski Uniwersytet Laterański. Planuje się zjednoczenie w jednym ośrodku studiów specjalności, które do tej pory były oferowane oddzielnie przez dwa świeckie uniwersytety, założone odpowiednio w 1622 i 1773 roku.
