Kultura

Sanktuarium w Ozernoje: oaza wiary na kazachskim stepie

We wrześniu przyszłego roku papież Franciszek odwiedzi Kazachstan. W tym wieloetnicznym, zamieszkałym przez muzułmanów kraju, świątynia w Ozernoje, narodowe sanktuarium św. Marii, Królowej Pokoju, jest wizytówką katolicyzmu.

Aurora Díaz Soloaga-30 maja 2022 r.-Czas czytania: 5 minuty
Ozernoje Kazachstan

Zdjęcie: ©Католики Казахстана | Официциальный сайт Католической Церкви

Niewiele jest miejsc tak odizolowanych jak ta mała wioska w Ozernoje, na północy Kazachstan. Jego położenie, z dala od jakichkolwiek zamieszkałych ośrodków, dróg i dużych miast, czyniło go idealnym miejscem do deportacji. W 1936 roku na te tereny przybyły w kolejnych falach setki deportowanych pochodzenia polskiego i ukraińskiego - mówi się o 70 tysiącach. Ich jedyną zbrodnią wobec reżimu sowieckiego była często wiara. Ta sama wiara, która kazała im mieć nadzieję, że pośród tych opuszczonych ziem będą mogli z Bożą pomocą rozpocząć na nowo minimalnie godne życie.

Przeżycia i wspomnienia z tamtych lat są utrwalone historycznie lub w formie powieściowej w wielkich książkach: Nieskończony step, Zuleijá otwiera oczy.... Mocne powieści ukazujące trudy często bohaterskich mężczyzn i kobiet, którzy przeciwstawiali się naturze w jej najbardziej ekstremalnych formach, aby odbudować życie, które władze sowieckie skazały na zagładę.

Ci zesłańcy (szacowani w setkach tysięcy zarówno w Azji Środkowej, jak i na Syberii) budowali wioski, otwierali kopalnie, opanowali klimat, a raczej doszli do milczącej zgody z ekstremalnymi warunkami klimatycznymi, aby przynajmniej niektórym zagwarantować przetrwanie: zalążek wiary, oaza na niegościnnej ziemi w środku stepu.

Ozernoje Kazachstan

Pod opieką Matki Bożej

To właśnie ta wiara sprawiła, że mocno zwracali się do Matki Bożej, prosząc o przetrwanie swoich rodzin. Mróz i ekstremalne warunki panujące w pierwszych latach pochłonęły dziesiątki zesłańców: zimy w tym niemal syberyjskim rejonie potrafią zrzucić termometr do -40 stopni Celsjusza, a mroźne wiatry sprawić, że chłód wiatru jest tak dotkliwy. Dlatego nadejście wiosny zawsze oznaczało nowe odrodzenie, zdumioną świadomość, że po raz kolejny mogą żyć dalej.

Jednak głód pozostawał realnym zagrożeniem, pochłaniając wiele istnień ludzkich. Pojawienie się w marcu 1941 roku, w okolicach święta Zwiastowania Pańskiego, sezonowego jeziora (powstałego w wyniku roztopów) zarybionego rybami, miejscowi katolicy uznali za odpowiedź Matki Bożej na ich natarczywe modlitwy.

Źródła topniejącego śniegu zostały nagle zatkane, a w pobliżu wsi w cudowny sposób powstało jezioro o szerokości 5 km i głębokości 7 metrów. Ryby, które również cudownie pojawiły się w tym jeziorze, uratowały wiele istnień.

Od tego czasu enklawa zawsze pamiętała o tej szczególnej opiece Dziewicy. Wokół jeziora, gdy jest ono widoczne (jako że jest sezonowe, są całe dekady, gdy warunki pogodowe nie pozwalają na jego powstanie), powstała niewielka osada, a z biegiem lat wybudowano kościół, biorąc pod uwagę złagodzenie restrykcji, które nieco poprawiły warunki życia zesłańców w tym rejonie.

Początkowa konstrukcja była bardzo prosta, ale już wtedy stanowiła zalążek tego, co ostatecznie miało stać się wizytówką katolicyzmu w tym wieloetnicznym, zamieszkałym przez muzułmanów kraju.

Wraz z tworzeniem się współczesnego Kazachstanu po uzyskaniu niepodległości w 1991 roku, ta mała osada w powiecie Burabay regionu Akmola w północnym Kazachstanie rozrosła się.

W 1990 roku za zgodą władz wybudowano znacznie większy kościół. W 1997 roku postawiono figurę Matki Boskiej na szczycie 5-metrowego pala, który czasem stoi na środku jeziora, w zależności od jego sezonowego ukształtowania. W macierzyńskim geście Dziewica z tej figury daje ryby wiernym, którzy w czasie głodu zwracali się do niej z prośbą.

Ozernoje Kazachstan

Obecna parafia i kościół Matki Bożej Królowej Pokoju jest dziś centrum pielgrzymkowym z kilkoma miejscami ważnymi dla wiernych z tego i sąsiednich krajów.

11 lipca 2011 r. świątynia w Ozernoje została oficjalnie ogłoszona narodowym sanktuarium św. Marii, Królowej Pokoju, patronki Kazachstanu.

W kolejnych latach tutejsi biskupi poświęcili Matce Bożej właśnie tutaj rozległe i rozległe regiony tej części świata: w 2020 roku Kazachstan został poświęcony Matce Bożej właśnie tutaj.

Niedawno, bo 1 maja 2022 roku, biskupi nowej Konferencji Episkopatu Azji Środkowej (obejmującej osiem krajów: Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan, Uzbekistan, Turkmenistan, Mongolię, Afganistan i Azerbejdżan), poświęcił Matce Bożej nie tylko całość tych krajów, ale i wszystkie.ale o jego ludziach, nadziejach i wyzwaniach.

Ołtarz Pokoju

Są tu jeszcze inne miejsca o dużym znaczeniu. W jednej z części świątyni zainstalowano przed laty drugi "Ołtarz Pokoju".

Ogromna, pełna symboliki monstrancja, w której Święta Eucharystia jest stale adorowana przez miejscowych wiernych, zakonnice karmelitanki bose z pobliskiego klasztoru oraz mieszkających tu również benedyktynów ze Szwajcarii.

Ołtarz ten, drugi z dwunastu (na pamiątkę dwunastu gwiazd w koronie niewiasty z Apokalipsy, obrazu Matki Bożej), które planuje się zainstalować na całym świecie, jest przeznaczony w szczególności do ofiarowania Bogu nieprzerwanej modlitwy o pokój.

Ozernoje Kazachstan

Pierwszy ołtarz znajduje się w Betlejem, po krótkim okresie w Jerozolimie. Artyści, którzy zbudowali ten drugi ołtarz Ozernoje, "ołtarz kazachski", zawarli w nim etniczne motywy kazachskie.

Ołtarz oferuje estetyczną katechezę, a w środku ma relikwie św. Jana Pawła II i św. Faustyny Kowalskiej oraz fragmenty Starego Testamentu, co dla tego kraju, będącego amalgamatem etniczności i religii, ma na celu tworzenie mostów, ratowanie i przybliżanie pochodzenia innych religii monoteistycznych. 

Kaplica, w której znajduje się ołtarz, ma przed sobą duże szklane okno, przez które otwiera się widok na bezkresny, opustoszały step. Symbolika ta ma również ukierunkować modlitwy o pokój na całym świecie (w pewnym sensie inwokacja Matki Bożej w tym miejscu jest opatrznościowo pomylona, gdyż to samo słowo użyte w języku rosyjskim - "mir" - oznacza pokój, a także świat). 

Jedno ostatnie miejsce przywołuje chyba najsmutniejsze wspomnienie tych stepów. 12 km od Ozernoje, w rejonie Ahimbetau, stoi ogromny krzyż, wzniesiony w 1998 roku, jako symbol i pomnik pamięci dziesiątek tysięcy ofiar represji prowadzonych w Kazachstanie w latach dominacji sowieckiej.

Tytuł nadany mu przez miejscowych to "Golgota Kazachstanu", a jego symbolika jest naładowana siłą: uważany za geograficzny środek Eurazji, dokładnie w połowie drogi między Fatimą a Hiroszimą, dosłowne tłumaczenie nazwy tego obszaru w języku kazachskim wskazuje na niego jako "górę pocieszenia". A listy napisane u stóp krzyża w czterech językach są prawdziwą pociechą:

"Bogu - cała chwała

Do narodów - pokój

Męczennikom - królestwo niebieskie

Do mieszkańców Kazachstanu: dziękuję

Do Kazachstanu: dobrobyt "

Z tych wszystkich powodów oczywiste jest, że liczba pielgrzymów odwiedzających Ozernoje rośnie z roku na rok: odbywają się międzynarodowe spotkania młodych katolików, przybywają pielgrzymi z pobliskich krajów, a rząd Kazachstanu umieścił nawet tę trasę wśród zalecanych celów na mapie "Świętej geografii Kazachstanu", projektu, który wymienia miejsca o religijnej i duchowej symbolice w kraju.

AutorAurora Díaz Soloaga

Biuletyn informacyjny La Brújula Zostaw nam swój e-mail i otrzymuj co tydzień najnowsze wiadomości z katolickim punktem widzenia.