Veronica SevillaKobiety są czynnikiem zmian w Kościele" : "Kobiety są czynnikiem zmian w Kościele".Papież dziękuje kobietom za budowanie "bardziej ludzkiego społeczeństwa"."Kobiety na wysokich stanowiskach, w Kościele i poza nim, są dziś wezwane do korzystania ze swojej wolności w celu realizacji zadań, które papież Franciszek przypisuje każdemu przywódcy: troski o osoby słabe i ponownego postawienia godności osoby w centrum każdej decyzji. Wiedząc, że paradygmat "menedżerstwa troski" stanowi etyczny punkt odniesienia dla każdej organizacji: wszyscy jesteśmy zanurzeni w sieci relacji zależnych, które określają kim jesteśmy i kim się staniemy, i które mają fundamentalne znaczenie dla nas i dla innych.
Raffaella Petrini, sekretarz generalny Governatorato dello Stato della Città delle Entrate (Gubernatorstwo Państwa Miasta Rzymu). Watykanz okazji Międzynarodowego Dnia Kobiet. W swoim wystąpieniu podczas drugiej sesji Kursu Specjalistycznego w zakresie Informacji Religijnej, promowanego przez ISCOM i Papieski Uniwersytet Świętego Krzyża, refleksja Petriniego opiera się na dylemacie przywództwa, na który zwrócił uwagę polski filozof Zygmunt Bauman, czyli na wyborze między konkurencją a solidarnością. "Konkurencja - wyjaśnia Bauman - popycha istoty ludzkie do awansu własnej pozycji poprzez narzucanie drugiemu, lub innym, własnych pragnień i interesów"; solidarność natomiast zakłada, że "mężczyźni i kobiety mogą żyć razem w sposób kooperatywny i mogą starać się być razem szczęśliwsi".
"W ciągu ostatnich pontyfikatów - zauważa Petrini - zwłaszcza za czasów papieża Franciszka, zrobiono wiele, aby zaoferować kobietom możliwość wyrażenia ich wolności w bardziej konkretny sposób, w tym poprzez formalne mianowanie ich na stanowiska kierownicze, administracyjne i zarządcze w strukturach kościelnych, w tym w Kurii Rzymskiej i Gubernatoracie Państwa Watykańskiego."
Solidarność, centralna zasada chrześcijańskiej myśli społecznej, została tak zdefiniowana przez papieża Jana Pawła II w encyklice "Sollicitudo rei socialis" (1987): "Jest to przede wszystkim współzależność, postrzegana jako determinujący system relacji we współczesnym świecie, w jego komponentach ekonomicznych, kulturowych, politycznych i religijnych, i przyjmowana jako kategoria moralna. Gdy współzależność jest w ten sposób uznana, korelatywną reakcją, jako postawa moralna i społeczna, jako "cnota", jest solidarność. Nie jest to więc uczucie niejasnego współczucia czy powierzchownej sympatii dla bolączek tak wielu ludzi, bliskich czy dalekich. Przeciwnie, jest to stanowcza i wytrwała determinacja, by poświęcić się dobru wspólnemu, to znaczy dobru każdego z osobna, ponieważ wszyscy jesteśmy naprawdę odpowiedzialni za wszystkich".
Trzy wymiary
Raffaella wskazuje na "trzy wymiary, które - przynajmniej w moim osobistym doświadczeniu w tym pierwszym roku pełnienia funkcji Sekretarza Generalnego Gubernatoratu Państwa Watykańskiego - łączą przejawy solidarności wewnątrz organizacji".
Po pierwsze, świadomość różnorodności, czyli uznanie cech kobiecych, zgodnie z którymi "kobiety posiadają wrodzone dary, w tym troskę o innych, którą można prześledzić przede wszystkim w ich strukturalnej zdolności do macierzyństwa, stąd ich gotowość do przyjęcia nowego życia, do zmian i transformacji, do ochrony wrażliwości, do poświęcenia i do relacji z innością". Do następstw, według Sekretarza Generalnego Gubernatoratu Państwa Watykańskiego, należą: uwaga na potrzeby osób, odpowiedzialność wynikająca z chęci zaspokojenia tych potrzeb, kompetencje zawodowe i szacunek. Są to wszystkie składniki, które leżą u podstaw skutecznego funkcjonowania każdego systemu organizacyjnego.
Złożoność współczesnych organizacji - drugi wymiar analizy franciszkańskiej zakonnicy - "z konieczności wymaga multidyscyplinarnego podejścia do rozwiązywania problemów, a zatem gotowości do poszukiwania i przyjmowania wkładu różnych umiejętności, zarówno miękkich, jak i twardych". Jest to kwestia, która dotyka samego zarządzania, podzielonego na siedem dyrekcji, o bardzo różnym charakterze i funkcjach, które współpracują z przewodniczącym, sekretarzem generalnym i zastępcą sekretarza generalnego w celu prowadzenia działalności instytucjonalnej Państwa Watykańskiego: 1) Infrastruktura i usługi; 2) Telekomunikacja i systemy informacyjne; 3) Gospodarka4) Służby bezpieczeństwa i ochrony ludności; 5) Zdrowie i higiena; 6) Muzea i dziedzictwo kulturowe; 7) Wille papieskie.
Wreszcie służba jako zasadnicza postawa przywództwa. W czterech filarach wyodrębnianych od lat 70. przez amerykańskiego badacza Roberta Greenleafa, a nakreślonych przez Petriniego: służba pracownikom, która wzmocniona motywacją wewnętrzną sprzyja produktywności; holistyczne podejście do pracy, zgodnie z którym praca jest dla człowieka, a nie odwrotnie; poczucie wspólnoty, w świadomości wspólnej kruchości, która wymaga wzajemnego wsparcia; dzielenie się władzą decyzyjną, czemu sprzyjają mniej odgórne, a bardziej elastyczne i poziome struktury.
Z zastosowania opisanych wyżej wymiarów wynika zdolność do troski o rzeczy, którymi jesteśmy powołani zarządzać, a nie je posiadać, jak przypomina nam również ostatnie Motu Proprio papieża o prawie pierwotnym, oraz o osoby, czyli kapitał ludzki zdolny do funkcjonowania organizacji, poza niezbędnymi reformami strukturalnymi. Raffaella Petrini podsumowuje: "Jest to postawa oparta zasadniczo na zasadzie wzajemnej zależności, która należy również do istoty naszej wiary chrześcijańskiej, czyli na świadomości, że w trakcie istnienia wszyscy, bez wyjątku, byliśmy, jesteśmy i będziemy aktywnymi i pasywnymi podmiotami opieki. Dzisiaj kobiety, przyjmując większe role odpowiedzialności w sferze publicznej, w sferze polityczno-gospodarczej, a także w Kościele, uczestniczą w wysiłkach zmierzających do pogodzenia moralnego poczucia troski z moralnym poczuciem sprawiedliwości".
Z myślą o budowaniu tej "przyjaźni społecznej", która skłania nas do "dążenia wyżej niż my sami i nasze partykularne interesy", jak zaleca papież Franciszek ("Fratelli Tutti", 245).
