Tłumaczenie artykułu na język angielski
Zakończyła się pierwsza faza zawiłej sprawy, w którą zaangażowany jest historyczny i szeroko rozpowszechniony Suwerenny Wojskowy Zakon Szpitalny św. Jana Jerozolimskiego, z Rodos i Malty (S.M.O.M.), znany po prostu jako "...the Sovereign Military Hospitaller Order of St.Zakon Maltański"od kilku lat, co najmniej od 2016 roku, w tych dniach dobiegła końca.
Papież Franciszek bowiem własnym dekretem, który wszedł w życie 3 września, promulgował nową kartę konstytucyjną zakonu i odpowiadający jej Kodeks Melitense, odwołując jednocześnie wysokie urzędy i rozwiązując Suwerenną Radę. Dokument jest już dostępny na stronie internetowej organizmu.
Teraz rozpoczyna się drugi etap, który doprowadzi S.M.O.M. do wewnętrznej odnowy, która zajęła co najmniej siedem lat i liczne perypetie, aby zidentyfikować warunki z nową Konstytucją. Sam Papież wyznaczył 25 stycznia 2023 r., święto Nawrócenia św. Pawła, jako datę Nadzwyczajnej Kapituły Generalnej, która zgodnie z rozporządzeniem zatwierdzonym przez Papieża ma mianować nowe kierownictwo Zakonu, w tym Wielkiego Mistrza - wakującego od 2020 r. po śmierci Fra' Giacomo Dalla Torre del Tempio di Sanguinetto.
W międzyczasie ukonstytuowała się tymczasowa Suwerenna Rada składająca się z 13 członków, która ma wspierać specjalnego delegata papieża (kardynała Silvano Maria Tomasi) i porucznika Wielkiego Mistrza (Fra' John T. Dunlap), który nadal pełni swoją funkcję, w przygotowaniu Kapituły Generalnej, której ten ostatni będzie współprzewodniczył.
Historia Zakonu
Zakon Maltański ma wielowiekową historię sięgającą pierwszego wieku drugiego tysiąclecia. Od 1113 roku jest uznawana za podmiot prawa międzynarodowego i utrzymuje stosunki dyplomatyczne z ponad 100 państwami, z Unią Europejską oraz jest stałym obserwatorem przy Organizacji Narodów Zjednoczonych.
Jest to katolicki świecki zakon działający w 120 krajach, gdzie zajmuje się głównie działalnością charytatywną, medyczną, społeczną i humanitarną. Zorganizowana jest w 11 przeoratów, 48 Stowarzyszeń Narodowych, 133 misje dyplomatyczne, 33 korpusy pomocowe i 1 agencję pomocy międzynarodowej, a także zarządza licznymi szpitalami, centrami medycznymi i specjalistycznymi fundacjami.
Jana Jerozolimskiego", nadając wagę suwerenności i niezależności tej pierwszej wspólnocie klasztornej, która od pół wieku (1048) opiekowała się ubogimi pielgrzymami w jerozolimskim szpitalu, i przekształcając ją w świecki zakon. Pierwszym przywódcą i Wielkim Mistrzem był bł. Fra' Gerard, pochodzący ze Scala, kilka kilometrów od Amalfi w południowych Włoszech.
Nowa Karta Konstytucyjna zawiera cele Zakonu, które odnoszą się przede wszystkim do promowania "chwały Bożej i uświęcenia jego członków" poprzez obronę wiary oraz opiekę nad ubogimi i cierpiącymi "w służbie Ojca Świętego". Jego członkowie są prowadzeni "do bycia wiarygodnymi uczniami Chrystusa", a cały Zakon "daje świadectwo chrześcijańskim cnotom miłości i braterstwa".
Rozwój sytuacji w ostatnich latach
Wielokrotnie Stolica Apostolska interweniowała u Rycerzy Maltańskich, aby potwierdzić ich tożsamość i pomóc im przezwyciężyć kryzysy, o czym informuje papież Franciszek w swoim najnowszym dekrecie. I tak też się stało podczas tego pontyfikatu, zgodnie z serią perypetii stanowiących wewnętrzny podział jego członków, który rozpoczął się od wstępnej defenestracji jednego z poprzednich wielkich kanclerzy (Albrechta Freiherra von Boeselagera) w grudniu 2016 r.
Wówczas patronat nad zakonem powierzono kardynałowi Raymondowi Leo Burke (mianowanemu przez papieża Franciszka 8 listopada 2014 r.), który już od 2011 r. był jego członkiem. Celem tego stanowiska jest reprezentowanie papieża i promowanie duchowych interesów zakonu, a także utrzymywanie relacji ze Stolicą Apostolską. Wielkim Mistrzem Zakonu był Fra' Matthew Festing.
W tym momencie, między końcem 2016 r. a początkiem 2017 r., pojawiły się pierwsze nieporozumienia, które w kolejnych latach miały doprowadzić do różnych działań papieża na rzecz całkowitej reorganizacji zakonu i jego relacji ze Stolicą Apostolską.
Prowizorki, jak wspomniano wyżej, można prześledzić po wymuszonym odwołaniu na początku grudnia 2016 r. wielkiego kanclerza Boaselagera, oskarżonego o to, że w poprzednich latach rozdawał prezerwatywy podczas inicjatywy humanitarnej w Myanmarze. Bronił się twierdząc, że nie wiedział o sprawie, że została ona rozstrzygnięta na szczeblu lokalnym i że interweniował, gdy tylko się o niej dowiedział.
Ówczesny kardynał Patronus poinformował o tym papieża, prawdopodobnie w celu uzyskania jego poparcia dla decyzji o odwołaniu wielkiego kanclerza Boaselagera, ale wydaje się, że w liście do Burke'a i zakonu papież, podkreślając moralną ważność sprawy, wezwał do "dialogowego" rozwiązania w celu zrozumienia przyczyn incydentu, bez szczególnego wstrząsu. Jednak taka praktyka nie miała miejsca. Para posłań z Sekretariatu Stanu, podpisana przez kardynała Pietro Parolina, została następnie skierowana do Wielkiego Mistrza, aby podkreślić to, do czego wzywał Papież: "dialogu na temat sposobu podejścia do każdego problemu i jego rozwiązania".
Prośba papieża
W tym momencie, kilka tygodni później, 22 grudnia 2016 r., papież powołał do zbadania sprawy pierwszą komisję śledczą, w skład której weszli m.in. ówczesny monsignor Silvano Maria Tomasi i jezuicki kanonista Gianfranco Ghirlanda, obaj teraz kardynałowie.
W styczniu 2017 roku nastąpił nowy etap afery - rezygnacja Wielkiego Mistrza Festinga, stanowiska zajmowanego zwykle dożywotnio, zażądana przez papieża po tym, jak sam przywódca zakonu sprzeciwił się papieskiej komisji, domagając się pełnej autonomii dla Rycerzy Maltańskich i zaprzeczając jakiejkolwiek współpracy.
W następnym miesiącu papież Franciszek, "w związku z kapitułą nadzwyczajną, która ma wybrać nowego wielkiego mistrza" S.M.O.M., mianuje delegatem specjalnym ówczesnego zastępcę ds. ogólnych Sekretariatu Stanu, kardynała Angelo Becciu, wezwanego do współpracy z tymczasowym porucznikiem "dla większego dobra zakonu i pojednania wśród wszystkich jego elementów, zakonnych i świeckich".
2 maja 2018 roku Fra' Giacomo Dalla Torre, osoba zrównoważona i doskonały mediator między wrażliwością i wewnętrznymi konfliktami, został wybrany Wielkim Mistrzem, ale zmarł przedwcześnie 29 kwietnia 2020 roku. W międzyczasie papież odnowił nominację Becciu, aby kontynuować "drogę odnowy duchowej i prawnej" Zakonu, ale proces ten został przerwany przez jego rezygnację po głośnej aferze "Palace of London". Jego następcą 1 listopada 2020 r. został skalabrynianin Silvano Maria Tomasi, z zadaniem kontynuowania urzędu "do zakończenia procesu aktualizacji Karty Konstytucyjnej".
11 listopada 2020 r. zakon zdecydowaną większością głosów wybrał nowego wielkiego mistrza porucznika, Fra' Marco Luzzago, który również zmarł z powodu choroby 8 czerwca br. W następnym tygodniu papież Franciszek mianował kanadyjskiego Fra' Johna Dunlapa nowym porucznikiem, uznając, że zakon "przeżywa nowy moment konsternacji i niepewności".
Miesiące później zakon zakończył proces reformy konstytucyjnej i przygotowuje się do odprawienia nadzwyczajnej kapituły generalnej 25 stycznia, w nadziei papieża Franciszka, że uda się wreszcie zabezpieczyć jedność "i większe dobro" S.M.O.M.
