Na stronie leitmotiv wizyty papieża w każdym z krajów afrykańskich są Nadzieja, pokój i pojednanie na wycieczkę do Mozambiku; Siewca pokoju i nadziei na Madagaskarze, oraz Papież Franciszek, pielgrzym pokoju na Mauritiusie. Pokój z pewnością wydaje się być wspólnym wątkiem nadchodzącej wizyty następcy Piotra na kontynencie afrykańskim. Każdy kraj ma swoją odrębną kulturę i zwyczaje, nawet jeśli czasem odnosimy się do Afryki jako całości. Lepiej zrobimy, jeśli wspomnimy, który afrykański kraj odwiedzamy, bo każdy zakątek tego kontynentu jest inny i bogaty w swoją różnorodność.
Ta podróż apostolska będzie czwartą wizytą papieża Franciszka w Afryce, po wizytach w Kenii, Ugandzie i Republice Środkowoafrykańskiej (Afryka Wschodnia) w listopadzie 2015 r., w Egipcie w kwietniu 2017 r. i w Maroku w marcu 2019 r. Przed streszczeniem niektórych głównych przesłań papieża z tych podróży warto wspomnieć o aktualnej sytuacji w Mozambiku, kraju o tradycji portugalskiej i Bantu. Harmonogram podróży papieża nie jest jeszcze w chwili pisania tego tekstu ostateczny, ale mozambiccy biskupi mają nadzieję, że papieżowi uda się przejechać z Maputo do Beiry, która jest oddalona o tysiąc kilometrów od Maputo.
Cyklony i następstwa wojny
Cztery tygodnie temu cyklon Kenneth opuścił Mozambik, pozostawiając po sobie jeszcze większe zniszczenia niż Idai, który zdewastował kraj w marcu. Spośród wszystkich prowincji najbardziej dotknięta dwoma cyklonami została Sofala i jej stolica Beira, pozostawiając po sobie ślad w postaci kryzysu humanitarnego, który - jak podkreślił biskup Dalla Zuanna - koncentruje się przede wszystkim na żywności i mieszkaniach.
Jeśli chodzi o następstwa wojny domowej, która zakończyła się w 1992 roku, Mozambik jest krajem, w którym wciąż nie panuje pokój. Za bpa Adriano Langa, biskupa Inhambane, "Rany wojny nie zamykają się jak zakręcenie kranu", ślady i następstwa wieloletniego konfliktu zbrojnego są wciąż widoczne. Prałat wyjaśnił organizacji Pomoc Kościołowi w Potrzebie, że przed ludźmi jest jeszcze długa droga, zanim będą mogli naprawdę żyć w pokoju. "Mówimy, że wojna zabija nawet po tym, jak umilkły działa"., zaznacza Langa. W wyniku wojny domowej w Mozambiku, która trwała od 1977 do 1992 roku, zginęło prawie milion osób. Ponadto szacuje się, że pięć milionów ludzi zostało zmuszonych do ucieczki ze swoich domów i regionu, w którym mieszkali. Przy okazji tej podróży pojawiły się spekulacje, że papież może zatrzymać się w Sudanie Południowym, młodym kraju również naznaczonym wojną. Zdjęcia papieża Franciszka całującego stopy politycznych rywali w Rzymie wstrząsnęły światem, a na pewno stolicą, Dżubą. Byłby to przystanek wysokiego ryzyka, ale z tym papieżem niczego nie można wykluczyć.
W Kenii różaniec i droga krzyżowa
Jak zauważono, pierwsza podróż tego papieża do Afryki dotyczyła wschodu kontynentu: Kenii, Ugandy i Republiki Środkowoafrykańskiej.
Zacznijmy od Kenii. Podczas jego spotkania z młodymi Kenijczykami w Kasarani (Nairobi) odkryliśmy coś, czego nie wiedzieliśmy o papieżu Franciszku. Chciał nam powiedzieć coś bardzo osobistego: co papież nosi w kieszeni? Przede wszystkim Ojciec Święty nosi przy sobie różaniec. "Modlić się", powiedział. Po drugie, papież pokazuje "rzecz, która wydaje się dziwna" i trzyma w górze mały kwadratowy przedmiot mówiąc: "To jest historia porażki Boga, to jest Droga Krzyżowa, mała Droga Krzyżowa".. Papież Franciszek otworzył kwadratowy przedmiot, który był małą książką, wskazując na znajdujące się w środku obrazy. "Tak cierpiał Jezus od chwili skazania go na śmierć aż do pogrzebu".powiedział.
"Dzięki tym dwóm rzeczom radzę sobie najlepiej jak potrafię, ale dzięki nim nie tracę nadziei".podsumował. Wydaje się, że to Via Crucis został mu podarowany przez południowoamerykańskiego biskupa, obecnie już nieżyjącego, jako znak synowskiej jedności z Biskupem Rzymu.
Męczennicy w Ugandzie
Wizyta w sanktuarium męczenników w Namugongo - centrum katolicyzmu w Ugandzie - uświetniła podróż papieża. Tam też mówił o pokoju: "Świadectwo męczenników jest naszym świadectwem dla wszystkich, którzy poznali ich historię, wtedy i teraz, że światowe przyjemności i ziemska władza nie przynoszą radości i trwałego pokoju. Raczej wierność Bogu, uczciwość i prawość życia, a także autentyczna troska o dobro innych prowadzą do tego pokoju, którego świat nie może zaoferować".
W tym miejscu, gdzie czczeni są męczennicy katoliccy i anglikańscy, Papież poprzez konkretne gesty modlitwy okazał swoją bliskość wszystkim Ugandyjczykom.
Republika Środkowoafrykańska: Przebaczenie
Wizyta w Republice Środkowoafrykańskiej została potwierdzona dopiero w ostatniej chwili, ponieważ istniał realny problem bezpieczeństwa ze względu na konflikt między grupami muzułmanów i chrześcijan w dużej części kraju. Katedra w Bangui, stolicy Republiki, stała się na jeden dzień centrum chrześcijaństwa.
Papież Franciszek chciał otworzyć pierwsze święte drzwi Świętego Roku Miłosierdzia właśnie tam, gdzie może nie panować miłosierdzie i przebaczenie.
Ojciec Święty rozpoczął uroczystość tą wymowną modlitwą: "Bangui staje się dziś duchową stolicą świata. Święty Rok Miłosierdzia wcześnie przychodzi na tę ziemię. Ziemi, która od lat cierpi z powodu wojny, nienawiści, niezrozumienia, braku pokoju. Prośmy o pokój dla Bangui, dla całej Republiki Środkowoafrykańskiej, dla wszystkich krajów cierpiących z powodu wojny, prośmy o pokój"..
Egipt: ekumenizm i męczennicy
Podczas podróży do Egiptu papież Franciszek spotkał się z papieżem Tawadrosem II, patriarchą Koptyjskiego Kościoła Ortodoksyjnego i wygłosił przemówienie, w którym nadał nowy impuls relacjom ekumenicznym między katolikami a koptyjskimi prawosławnymi: "Jesteśmy powołani do wspólnego dawania świadectwa o Jezusie, do niesienia naszej wiary światu".. Franciszek odniósł się w szczególności do dobroczynności i męczeństwa ponoszonego przez chrześcijan w wielu częściach świata jako głównych dróg dialogu ekumenicznego.
Przywołał też pamięć o chrześcijanach, którzy do dziś w Egipcie przelewają krew za wiarę. "Jeszcze niedawno, niestety, okrutnie przelano niewinną krew bezbronnych wiernych: ich niewinna krew nas jednoczy", podświetlone.
Prawdziwy dialog w Maroku
Podczas trzeciej podróży przed kilkoma miesiącami Ojciec Święty odbył spotkanie z Marokańczykami, władzami, społeczeństwem obywatelskim i korpusem dyplomatycznym na esplanadzie meczetu Hassana w Rabacie. Papież podkreślił, że. "Aby uczestniczyć w budowaniu otwartego, pluralistycznego i wspierającego się społeczeństwa, konieczne jest stałe i niezachwiane rozwijanie i przyjmowanie kultury dialogu jako drogi; współpracy jako drogi; wzajemnego poznania jako metody i kryterium".
W tym samym duchu papież zachęcił "autentyczny dialog". w celu "nie lekceważyć znaczenia czynnika religijnego w budowaniu mostów między ludźmi".. "Szanując nasze różnice, wiara w Boga prowadzi nas do uznania wybitnej godności każdego człowieka, a także jego niezbywalnych praw..
