Chirografem z dnia 19 marca 2024 r. papież Franciszek zatwierdził nowy statut i regulamin Kapituły Papieskiej Bazyliki Matki Bożej Większej w Rzymie. Środek ten ma na celu uwolnienie kanoników od zobowiązań finansowych i administracyjnych, pozwalając im w pełni poświęcić się duchowemu i duszpasterskiemu towarzyszeniu wiernym.
Papież udzielił monsignorowi Rolandasowi Makrickasowi, koadiutorowi arcykapłana bazyliki, niezbędnych uprawnień do wdrożenia nowych przepisów i zarządzania kapitułą, zachowując tymczasowo również reprezentację prawną i uprawnienia administracyjne.
W końcu biskupowi Makrickasowi powierzono zadanie Nadzwyczajnego Komisarza Kapituły, w tym zarządzanie finansami, od 15 grudnia 2021 roku. Owoce tego zadania doprowadziły teraz do ostatecznej decyzji papieża Franciszka.
W innym reskrypcie papież ustanowił również, że kanonicy i koadiutorzy kapituły, którzy osiągnęli lub osiągną wiek 80 lat, przyjmą status "honorowy", zachowując pewne korzyści, takie jak mieszkanie, szaty i dodatek kapitulny. Mogą kontynuować dobrowolną posługę liturgiczno-duszpasterską i mają dostęp do cmentarza kanonicznego. To samo dotyczy tych, którzy przez pewien czas nie uczestniczyli w uroczystościach i sesjach kapitulnych, niezależnie od ich wieku.
Posunięcie to stanowi punkt zwrotny w życiu prestiżowej Kapituły Najświętszej Maryi Panny Większej, kustosza ważnych relikwii - w tym wielowiekowej figury "Salus Populi Romani", której papież Franciszek jest bardzo oddany - zgodnie z zasadami konstytucji apostolskiej "Praedicate Evangelium".
Nowy statut
Dokument dotyczący Statutu Kapituły i Kanonów Papieskiej Bazyliki Najświętszej Maryi Panny Większej, zatwierdzony przez Papieża, określa strukturę i funkcje Kapituły i Kanonów, podkreślając, jak wspomniano powyżej, znaczenie działalności liturgicznej i duszpasterskiej.
Dotyczy różnych aspektów, takich jak skład kapituły, funkcje kardynała arcykapłana i kanoników, nominacje przez Papieża Rzymskiego, święta i ćwiczenia duchowe, celebracja Mszy św. i działalność duszpasterska. Ponadto określono przepisy dotyczące zakończenia urzędu kanoników, odprawiania mszy pogrzebowych za zmarłych kanoników, zarządzania majątkiem ruchomym i nieruchomym kapituły, mianowania i funkcji Komisji Obrachunkowej, a także przepisy końcowe dotyczące interpretacji niniejszego statutu i właściwego sądu w sprawach umownych i finansowych.
Wreszcie, wszystkie dotychczas obowiązujące przepisy prawne, regulacyjne i zwyczajowe zostają uchylone.
Rozporządzenie
Regulamin zawiera szczegóły dotyczące zasad i procedur regulujących rolę kanoników w bazylice. Wśród przepisów znajdują się informacje dotyczące przydziału zakwaterowania, odpowiedzialności finansowej, sesji kapituły, obowiązków duchowych i liturgicznych, a także sposobu rezygnacji z urzędu kanonika.
Normy określają również zasady uczestnictwa w funkcjach liturgicznych, procedury głosowania podczas sesji kapituły oraz obowiązki funkcjonariuszy i sekretarza. Przewiduje się cofnięcie zakwaterowania w przypadku wykroczenia oraz postępowanie w sytuacjach niespójności w postępowaniu kanoników.
Trochę historii
Kapituła Bazyliki Santa Maria Maggiore ma formę Kolegium Kapłańskiego pod przewodnictwem kardynała arcykapłana, znanego również jako Kapituła Liberyjska.
Jego istnienie zostało po raz pierwszy poświadczone w XII wieku, a pierwsze kodeksy kapituły pochodzą z XIII wieku z datami 1262, 1266 i 1271. Dokumenty z XIV wieku świadczą już o pierwszych wysiłkach zmierzających do ustanowienia stałych zasad funkcjonowania kapituły, zatwierdzonych przez ówczesnych papieży.