Papież do dziennikarzy: "Misja wyjaśniania świata i czynienia go mniej mrocznym".Wartość katolickiego dziennikarstwa23 listopada 2023 r. Papież Franciszek spotkał się w watykańskiej Sali Klementyńskiej z dziesiątkami dziennikarzy należących do Włoskiej Federacji Tygodników Katolickich, sieci, która zrzesza około 170 czasopism z włoskich diecezji i innych stowarzyszeń dziennikarzy pracujących w dziedzinie komunikacji, w szczególności w prasie, telewizji, radiu i nowych technologiach.
W tym kontekście papież podkreślił znaczenie edukacji jako istotnego narzędzia dla przyszłości społeczeństwa, zachęcając do rozważnego i prostego podejścia do komunikacji, zwłaszcza w sferze cyfrowej. Nawiązując do Ewangelii, wezwał dziennikarzy, aby byli "roztropni jak węże i prości jak gołębice", aby powiedzieć, że "roztropność i prostota to dwa podstawowe składniki edukacyjne, które pozwalają odnaleźć się w dzisiejszej złożoności". Nie możemy być naiwni, ale nie powinniśmy też "ulegać pokusie siania gniewu i nienawiści". Jest to kluczowe zadanie dla lokalnej prasy kościelnej, powołanej do wnoszenia mądrego spojrzenia do domów ludzi, bezpośrednio w terenie.
Drugą drogą wskazaną przez papieża jest ochrona, zwłaszcza w komunikacji cyfrowej, gdzie prywatność może być zagrożona. Podkreślił potrzebę stworzenia instrumentów chroniących najsłabszych, takich jak nieletni, osoby starsze i niepełnosprawne, przed ingerencją cyfrową i prowokacyjną komunikacją.
Franciszka Salezego, patrona dziennikarzy, i bardzo młodego błogosławionego Carlo Acutisa, którzy wykorzystywali komunikację do przekazywania Ewangelii oraz wartości i piękna. Świadectwo, według papieża, jest proroctwem, kreatywnością, która prowadzi do podejmowania ryzyka dla dobra, idąc pod prąd: mówi o braterstwie, pokoju i trosce o ubogich w świecie, który często jest indywidualistyczny i obojętny.
Wyzwania związane z informacjami
Oprócz tych refleksji Ojca Świętego, pojawiają się pewne ogólne rozważania na temat obecnego stanu zawodu dziennikarza i wyzwań związanych z informacją.
Szkolenie, raportowanie i składanie zeznań są w rzeczywistości często kwestionowane przez dzisiejszy krajobraz dziennikarski, w którym przede wszystkim należy liczyć się z szybkością i złożonością. Nie można zaprzeczyć, że szybkie rozpowszechnianie wiadomości za pośrednictwem mediów cyfrowych zwiększyło szybkość samego cyklu informacyjnego, zmuszając profesjonalistów do zrównoważenia aktualności wiadomości z potrzebą odpowiedniej weryfikacji i kontekstualizacji.
Dokładność
Przypomina to o innym kluczowym elemencie zawodu dziennikarza, etyce i uczciwości, które należy wzmocnić właśnie dlatego, że łatwiej jest wpaść w pułapkę niezweryfikowanych lub często nawet fałszywych informacji. Zobowiązanie polega na zachowaniu czujności co do dokładności rozpowszechnianych informacji.
Papież wspomniał również o kwestii ochrony prywatności, a tutaj profesjonalnym zobowiązaniem jest umiejętność zrównoważenia - jak zawsze miało to miejsce - prawa społeczeństwa do informacji i poszanowania indywidualnych praw ludzi do prywatności.
Przejrzystość
Od pewnego czasu zaufanie publiczne do tradycyjnych źródeł informacji spadło do niepokojącego poziomu. Wyzwanie polega na wymyśleniu nowych praktyk przejrzystości, które mogą pokazać wysokiej jakości dziennikarstwo i usługi, bez podwójnych celów i interesów, często efemerycznych.
Odpowiedzialność
Wreszcie, nie możemy zapominać o wpływie nowych technologii, w tym sztucznej inteligencji i wielu "automatyzacji", które ona przynosi. Są to aspekty, które mają ogromny wpływ na praktykę dziennikarską, a także ogólnie na świat komunikacji. W tym przypadku umiejętność polega na tym, aby wiedzieć, jak zintegrować te technologie w odpowiedzialny sposób, zwłaszcza w tych fragmentach, które mogą poprawić przekazywanie solidnych i kontrastowych informacji, chroniąc centralne miejsce i interes osoby ludzkiej.
Wysiłki formacyjne i świadectwo, do których wzywa papież, muszą być zatem uzupełnione mądrością, uczciwością oraz stałym zaangażowaniem i pragnieniem wspólnego dobra. W ten sposób możliwe będzie "ocalenie" dziennikarstwa.
