"Rozmowy z osobami starszymi pomagają nam nauczyć się wierności, miłosierdzia czy czułości".Papież do osób starszych: "Młodzi ludzie nas obserwują".Cenne świadectwo osób starszychW tym tygodniu Papież rozpoczął swoje rozważania od ewangelicznego tekstu dialogu Jezusa z Nikodemem. "W rozmowie Jezusa z Nikodemem wyłania się serce Jezusowego objawienia i odkupieńczego poddania, kiedy mówi: "Tak bowiem Bóg umiłował świat, że dał swego jedynego Syna, aby każdy, kto w Niego wierzy, nie zginął, ale miał życie wieczne" (w. 16). Jezus mówi Nikodemowi, że aby "zobaczyć królestwo Boże", trzeba się "narodzić na nowo z góry" (por. w. 3).
Nikodem źle rozumie słowa Jezusa i "źle pojmuje to narodzenie, a starość kwestionuje jako dowód jego niemożliwości: istoty ludzkie nieuchronnie się starzeją". Jednak, jak wskazywał w ostatnich miesiącach Papież, "starość nie tylko nie jest przeszkodą w narodzinach z wysoka, o których mówi Jezus, ale staje się odpowiednim czasem". To właśnie w starości osoby starsze muszą na nowo odkryć swoją misję życiową.
Mit wiecznej młodości
Nasz kontekst społeczno-kulturowy wykazuje "niepokojącą tendencję do traktowania narodzin dziecka jako prostej kwestii produkcji i biologicznej reprodukcji istoty ludzkiej, kultywują mit wiecznej młodości jako - rozpaczliwą - obsesję nieprzekupnego ciała. Dlaczego starość jest - w wielu aspektach - pogardzana? Bo prowadzi do niezbitego dowodu destytucji tego mitu, który chciałby nas skłonić do powrotu do łona matki, do powrotu zawsze młodego w ciele".
Rozwój biotechnologiczny ostatnich dekad sprzyja optymizmowi, który idzie tak daleko, że popiera możliwość nieśmiertelności. "Technologia pociąga ten mit w każdym sensie: mając nadzieję na pokonanie śmierci, możemy utrzymać ciało przy życiu za pomocą leków i kosmetyków, które spowalniają, ukrywają, eliminują starość. Oczywiście wellness to jedno, karmienie mitu to drugie. Nie da się jednak zaprzeczyć, że pomieszanie tych dwóch aspektów wprowadza pewien zamęt myślowy.
W odejściu od programowego tekstu papież Franciszek poczynił kilka cennych rozważań na temat piękna zmarszczek osób starszych, w przeciwieństwie do kultury operacji kosmetycznych. "Tak wiele robi się, aby tę młodość odzyskać na zawsze. Tyle makijażu, tyle operacji, żeby wyglądać młodo. Przychodzą mi na myśl słowa pewnej mądrej włoskiej aktorki. Kiedy powiedziano jej, że musi pozbyć się swoich zmarszczek, a ona powiedziała: nie, nie dotykaj ich, zajęło mi to wiele lat. To znaczy, że zmarszczki są symbolem doświadczenia, dojrzałości, przejścia pewnej drogi. Nie dotykaj ich, by stać się młodym, ale młodym w twarzy, liczy się cała osobowość. Liczy się serce, które pozostaje z tą młodością dobrego wina, że im jest starsze, tym jest lepsze".
Życie w śmiertelnym ciele jest najpiękniejszą "niepełnością": jak niektóre dzieła sztuki, które mają niepowtarzalny urok właśnie dlatego, że są niepełne. Bo życie tu na dole to "inicjacja", a nie spełnienie: przychodzimy na świat tacy jak teraz, jako prawdziwi ludzie, na zawsze. Ale życie w śmiertelnym ciele to zbyt mała przestrzeń i czas, by zachować i doprowadzić do spełnienia najcenniejszą część naszego istnienia w czasie doczesnym.
Idąc tym tokiem rozumowania, "starość ma wyjątkowe piękno: idziemy w stronę Wiecznego. Nikt nie może ponownie wejść do łona matki, nawet w jego technologicznej i konsumpcyjnej namiastce. Byłoby to smutne, nawet gdyby było możliwe. Starzec idzie do przodu, ku przeznaczeniu, ku Bożemu niebu. Starość jest więc szczególnym czasem rozwiązania przyszłości technokratycznej iluzji biologicznego i robotycznego przetrwania, ale przede wszystkim dlatego, że otwiera na czułość twórczego i generatywnego łona Boga".
