Rankiem 1 listopada, Sala Stampa ogłosiła, że Papieska Akademia Teologiczna ma nowy statut. Papież Franciszek podpisał motu proprio "Ad Theologiam promovendam", zatwierdzające zmodyfikowany reżim tego towarzystwa naukowego.
Nowy statut ma na celu zapewnienie, że akademia będzie lepiej wypełniać swój cel. Ojciec Święty wyjaśnia, że "promowanie teologii w przyszłości nie może ograniczać się do abstrakcyjnego odtwarzania formuł i schematów z przeszłości". Teologia jest "powołana do proroczej interpretacji teraźniejszości i rozeznawania nowych ścieżek na przyszłość". Aby to zrobić, "będzie musiała stawić czoła głębokim przemianom kulturowym", których doświadcza społeczeństwo.
Odnawianie teologii
W świetle nowych czasów papież Franciszek chce promować "misję, jaką nasze czasy nakładają na teologię". Papież uważa, że "dla Kościoła, który jest synodalnyKluczem do tego jest "epistemologiczne i metodologiczne przemyślenie" teologii. Kluczem do osiągnięcia tego celu jest "epistemologiczne i metodologiczne przemyślenie" teologii.
W motu proprio papież wskazuje, że refleksja teologiczna "jest wezwana do punktu zwrotnego, do zmiany paradygmatu". Zmiana ta będzie sprzyjać "teologii zasadniczo kontekstualnej, zdolnej do odczytywania i interpretowania Ewangelii w warunkach, w których mężczyźni i kobiety żyją na co dzień". To przemyślenie "nie może nie rozwijać się w kulturze dialogu i spotkania między różnymi tradycjami i różną wiedzą, między różnymi wyznaniami chrześcijańskimi i różnymi religiami, otwarcie konfrontując wszystkich, wierzących i niewierzących".
Papież Franciszek ostrzega, że teologia nie może być autoreferencyjna. Teologia musi "postrzegać siebie jako część sieci relacji, przede wszystkim z innymi dyscyplinami i inną wiedzą". Innymi słowy, musi przyjąć podejście transdyscyplinarności, tj. "dzielenia się i fermentowania wszelkiej wiedzy w przestrzeni Światła i Życia oferowanej przez Mądrość płynącą z Bożego Objawienia" (Konstytucja apostolska "Veritatis gaudium"). Ta perspektywa ma również inne konsekwencje, ponieważ "dialog z inną wiedzą wyraźnie zakłada dialog we wspólnocie kościelnej i świadomość istotnego synodalnego i wspólnotowego wymiaru uprawiania teologii".
Nowy statut akademii przewiduje współpracę z kluczowymi rozmówcami: naukowcami z różnych wyznań chrześcijańskich lub innych religii. Wraz z nimi, celem jest "zidentyfikowanie i otwarcie obszarów i przestrzeni dialogu, które sprzyjają dialogowi inter- i transdyscyplinarnemu".
Teologia: prawda i miłość
Oprócz dialogu, Franciszek wierzy, że teologia musi być przesiąknięta miłością. Stwierdza, że "niemożliwe jest poznanie prawdy bez praktykowania miłości". Z tego powodu teologia musi być "prawdziwą wiedzą krytyczną jako wiedza sapiencjalna, nie abstrakcyjna i ideologiczna, ale duchowa, wypracowana na kolanach, pełna adoracji i modlitwy". Refleksja teologiczna musi odnosić się "do otwartych ran ludzkości i stworzenia oraz do fałdów ludzkiej historii, którym przepowiada nadzieję na wyjątkowe spełnienie".
Papież wzywa do rozwijania teologii "metodą indukcyjną". Zachęca do "wychodzenia od różnych kontekstów i konkretnych sytuacji, w których znajdują się ludzie, pozwalając się poważnie zakwestionować przez rzeczywistość, aby stać się rozeznaniem 'znaków czasu'". Zachęca również, aby refleksja teologiczna była nasycona "zdrowym rozsądkiem ludzi".
Praktycznie na końcu motu proprio Franciszek precyzuje, że "teologia służy ewangelizacji Kościoła i przekazywaniu wiary". Dzięki niej wiara staje się kulturą, czyli "mądrym 'etosem' ludu Bożego, propozycją ludzkiego i humanizującego piękna dla wszystkich".
Refleksja społeczności
Biorąc pod uwagę odnowioną misję teologii, "Papieska Akademia Teologiczna jest wezwana do rozwijania, w ciągłej trosce o naukowy charakter refleksji teologicznej, transdyscyplinarnego dialogu z innymi dziedzinami wiedzy". Należy również otworzyć przestrzeń dla wkładu, jaki można wnieść w rozmowę między wierzącymi i niewierzącymi, między "mężczyznami i kobietami różnych wyznań chrześcijańskich i różnych religii".
Ojciec Święty zachęca nas zatem do stworzenia "akademickiej wspólnoty wspólnej wiary i studiów, która tworzy sieć relacji z innymi instytucjami formacyjnymi, edukacyjnymi i kulturalnymi i która wie, jak wniknąć, z oryginalnością i duchem wyobraźni, w egzystencjalne miejsca rozwoju wiedzy, zawodów i wspólnot chrześcijańskich".
