Bohaterowie powieści Zmysł i wrażliwośćprzez wiktoriańską pisarkę angielską Jane Austen, są dwie młode siostry: starsza, Elinor, i młodsza, Marianne. Obie są bardzo delikatne i czułe. Pierwszy, wyważony i rozważny. Drugi, nadmiernie namiętny. W swojej niepewnej sytuacji zubożenia, po owdowieniu matki, muszą zmierzyć się z różnymi trudnymi sytuacjami i relacjami.
W istocie tematem tej opowieści - która z innymi odmianami powraca jako centralny temat w pozostałych dziełach tego wielkiego autora literatury pięknej - jest to, jak połączyć dwie decydujące o życiu postawy: z jednej strony rozsądek, który oznacza dobry rozum, refleksję, inteligencję, przemyślany osąd; z drugiej strony wrażliwość, która oznacza silną i uporządkowaną uczuciowość, serce umiejące kochać prawdziwie i bezinteresownie.
Na stronie synteza obu jest mądrością i porządkiem uczućRównowaga, z jaką rozum kieruje namiętnościami, właściwe powściągnięcie impulsywności, kontrola i ukierunkowanie afektywności oraz ostrożność w działaniach, które mogą zaszkodzić zobowiązaniom. Jest to równowaga, z jaką rozum kieruje namiętnościami, właściwe powściągnięcie impulsywności, opanowanie i ukierunkowanie afektywności, ostrożność w działaniach, które mogą zaszkodzić zobowiązaniom, tak aby osiągnęły one swój cel, jakim jest budowanie zdrowej, pięknej i owocnej komunii międzyludzkiej.
Profil książki
Kierowanie się rozumem w żadnym wypadku nie oznacza ogołocenia czy unieważnienia uczuć, ale raczej ukierunkowanie ich w sposób sprawiedliwy, zgodny z godnością osób. Rozwój charakteru polega na. wykuć silną wolę, wytrwałość, niezłomność w tym, co dobre; nabycie jasnowidzenia, któremu towarzyszy refleksja, rozeznanie i rada w celu podejmowania właściwych decyzji; także zdobycie samokontroli w celu uwolnienia się od uporu nieumiarkowanego egoizmu. Z drugiej strony, wrażliwość oświetla Całe życie swoim urokiem i barwą, obdarzając je iluzją i jasnością, uczuciem i żywiołowością. Chodzi więc o to, by kochać sprawiedliwie i realistycznie, ale jednocześnie intensywnie i z pasją.
Namiętności i pragnienia nie są same w sobie szkodliwe, nawet w naszym stanie zranionej natury. Są one samą energią, która motywuje ludzkie działania. Cnota - uprawiana przez głęboki proces wychowawczy, z dobrymi nauczycielami i środowiskami wzrostu, a także z pomocą łaski Bożej - w żaden sposób nie tłumi namiętności, które są jej właściwą materią, ale nakazuje im przestrzegać przepisów roztropności, aby przyczyniały się do dobra. Cnota to zgodność wrażliwego apetytu z rozumem, który wzmacnia własną tożsamość.
Cnoty takie jak: wierność, cierpliwość, serdeczność, życzliwość, radość, dyskrecja, współczucie, pokora, wielkoduszność, zapał do służby, dyspozycyjność, hojność czy wytrwałość, stanowią cenne stabilne cechy, które czynią jednostkę bardziej wolną i zdolną do sztuki współżycia, bardziej świadomą i klarowną, bardziej przygotowaną do dokonywania szlachetnych czynów o ludzkiej jakości. Są to etyczne umiejętności osoby w celu podjęcia doskonałych działań. Kształtują one osobowości zrównoważone, pewne siebie, zdolne do działania; nadają naturalność, łatwość i smak ukierunkowania się na to, co najlepsze, nawet jeśli jest to trudne; modelują spontaniczność, integrując różne cechy w kierunku tego, co jest właściwe w konkretnym życiu; prowadzą do doskonałości w dawaniu siebie. Ponadto Duch Święty wpływa na te same dynamizmy i swoimi darami przemienia umysł i wolę wierzącego, konfigurując go do serca Chrystusa.
Starsza siostra, Elinor, przejawia tę wewnętrzną dojrzałość, która łączy w sobie rozsądek i serdeczność, prawość i czułość. Rozsądnie trzyma się ograniczonych, ale koniecznych form lub konwencji społecznych jako środka zachowania intymności i unikania przykrych niespodzianek, nieporozumień i oszustw, które prowadzą do wykorzystania i degradacji ludzi. Podobnie jak jej młodsza siostra Marianna, nie daje się ponieść naiwnemu i zgubnemu emocjonalizmowi, który poświęca wszystko ognistemu impetowi eros niezrównoważony. W końcu Elinor pokazuje, że ma mądre i rozważne serce, że kocha intensywnie i w odpowiednim momencie. Tylko bowiem ten, kto zdobył właściwą harmonię między rozumem a namiętnością, jest prawdziwie wolny do miłości i jest wewnętrznie przygotowany do powołania oblubieńczego.
