Dziś żyjemy w kulturze audiowizualnej. Stąd potrzeba oferowania atrakcyjnych produktów, które w sposób bliski i atrakcyjny przedstawiają objawienie chrześcijańskie. Dobrym tego przykładem są dwa historiogramy przedstawione w tym artykule, które są dobrym sposobem na wprowadzenie czytelnika w rozumienie chrześcijaństwa. Być może jednym z kluczy do sukcesu tych prac jest to, że ich autor nie jest biegłym biblistą, ale przede wszystkim popularyzatorem, który przedstawia te propozycje ze swojego doświadczenia prowadząc szkolenia dla niewyspecjalizowanej publiczności.
W 2000 roku argentyński ksiądz Hernán J. Pereda, członek Zgromadzenia Parafialnych Spółdzielców Chrystusa Króla (CPCR), opracował historiogram Historii Kościoła. Przedstawiła ona w formie graficznej oś czasu głównych wydarzeń w historii chrześcijaństwa. Efekt był tak udany, że wydrukowano wielkoformatowe panele na potrzeby wystaw czasowych w katedrach i muzeach. Fundacja Ewangelizacji i Komunikacji wydała następnie pełnokolorową książeczkę z 8 rozkładanymi tablicami. Na przestrzeni lat ukazało się 15 wydań tego dzieła, osiągając nakład 50 000 egzemplarzy.
Od Adama do Apokalipsy
Widząc sukces produktu, w 2010 roku ksiądz Pereda wydał kolejny historiogram, tym razem skupiający się na historii zbawienia. Format i projekt jest również atrakcyjny i jasno ilustruje główne fakty biblijne. W publikacji zamieszczono również mapy, które nadają większy kontekst wydarzeniom. Odbiór był również bardzo pozytywny, sprzedano ponad 15 000 egzemplarzy. Został on przedstawiony papieżowi Franciszkowi na prywatnej audiencji w 2016 roku.
Bibliogram pozwala czytelnikowi prześledzić drogę objawienia Bożego dla narodu izraelskiego, aż do najwcześniejszych lat chrześcijaństwa. Tak jak przez wieki obrazy z powodzeniem ilustrowały mnóstwo dzieł chrześcijańskich, tak i mapy i schematy zawarte w tym dziele stanowią bardzo przydatną syntezę dla zrozumienia przestrzeni i czasu, w którym rozwija się historia zbawienia.
Sekularyzacja naszej kultury sprawiła, że wielu ludzi, w tym chrześcijan, nie zna wielu biblijnych historii. I oczywiście niewielu wierzących jest w stanie mieć chronologiczny wątek głównych wydarzeń i ksiąg Starego Testamentu. Pod tym względem wkład księdza Peredy jest szczególnie aktualny. Na płaszczyźnie kulturowej znajomość opowieści biblijnych pozwala w minimalnym stopniu zrozumieć wiele dzieł sztuki, zwłaszcza obrazkowych i literackich, a także jest bardzo godnym uwagi wzbogaceniem dla zrozumienia natury ludzkiej.
Mapa, która Cię poprowadzi
Każda osoba minimalnie wykształcona w wierze chrześcijańskiej wie, że Biblia zaczyna się od stworzenia i historii Adama i Ewy, a Jezus Chrystus i apostołowie są na końcu, na końcu Biblii. Nowy Testament. Teraz bardzo niewielu wiedziałoby, jak ułożyć w porządku chronologicznym Mojżesza, Tobita, Jakuba, Abrahama, Melchizedeka i Amosa. W istocie, próba uczynienia tego może wydawać się przedsięwzięciem niemożliwym do zrealizowania, chyba że ktoś poświęca dużo czasu na obcowanie ze świętymi pismami. Inicjatywa, którą teraz przedstawiamy, w znacznym stopniu umożliwia realizację tego zadania.
Bibliogram obejmuje kilka poziomów, aby pomóc czytelnikowi. Po pierwsze, istnieje oś chronologiczna, skupiona wokół kolejności ksiąg biblijnych i głównych wydarzeń Starego i Nowego Testamentu. Są też mapy geograficzne pozwalające prześledzić trasę wędrówki ludu Izraela, proroków czy ewangelizacji pierwszych dekad chrześcijaństwa. Jest też oś czasu pozwalająca umieścić wydarzenia biblijne w kontekście głównych wydarzeń historycznych tamtych czasów. Wreszcie zawiera tabele tematyczne z głównymi ideami każdej z 73 ksiąg Biblii. W ten sposób dzieło ojca Peredy otwiera drzwi do zrozumienia, że "plan objawienia realizuje się przez czyny i słowa ściśle ze sobą splecione". (por. Sobór Watykański II, Dei verbum, 2).
Często mówi się, że należy zadbać o to, by drzewa nie zasłaniały widoku na las. Podobnie jest, gdy chce się przyswoić wszystkie księgi Biblii. Propozycja księdza Peredy dzieli historię zbawienia na poszczególne etapy (stworzenie, patriarchowie, exodus, sędziowie, monarchia, wygnanie, Jezus Chrystus i Kościół), tak że wychodząc od najbardziej ogólnego można dojść do najbardziej konkretnego.
Wizualizacja historii
Drugi produkt, który przywołujemy w tym artykule, składa się z dużej osi czasu obejmującej całą historię chrześcijaństwa, w tym również wydarzenia z XXI wieku. Jego główną wartością jest wizualizacja głównych wydarzeń wiary (sobory, święci, papieże, myśliciele i herezje) oprawionych w najistotniejsze wydarzenia historyczne każdej epoki (wojny, władcy, artyści, pisarze, myśliciele itp.). W ten sposób czytelnik zyskuje perspektywę, która pozwala mu odnieść się do faktów i idei, które w innym przypadku są bardzo trudne do przyswojenia.
Praca ta ma nie tylko ułatwić katechezę, ale sama w sobie jest katechezą. Według słów ojca Peredy, dzieło to stanowi "Dobra okazja, by spojrzeć w gwiazdy, a poprzez nie kontemplować mapę nawigacyjną, by nie popełnić błędów w biegu historii. Oto podejście do tej kartografii, aby mogła być przydatna członkom załogi, nawigatorom, pasażerom i odwiedzającym statek w porcie w celu lepszego umiejscowienia kierunku trasy. Jest to również zaproszenie na pokład dla osób zainteresowanych śledzeniem rejsu, zwłaszcza jeśli odkryją wartość punktu przyjazdu"..
Zrozumieć rodzinę
Kościół to wielka rodzina, Lud Boży, który idzie w historii. I jak to bywa w rodzinach, znajomość przeszłości pozwala nam przejąć inicjatywę i zrozumieć wiele spraw. Przechodząc przez rozkładane strony z osią czasu, przyswajamy sobie wiele wydarzeń i odkrywamy inne, o których nie wiedzieliśmy. Dostrzeżenie praw i krzywd 2000 lat historii chrześcijaństwa pomaga zyskać perspektywę i zrozumieć, że statek Piotra i jego marynarze zapisali wspaniałe karty historii, ale także kilka niezbyt pozytywnych. Negatywne kontrapunkty pomagają jednak w tym, by historia była pokazywana jako prawdziwy nauczyciel, od którego można się uczyć.
12 stycznia 2000 roku papież Jan Paweł II obchodził Dzień Przebaczenia, jedno z wydarzeń upamiętniających tak znaczący Jubileusz.
Ramom tej uroczystości towarzyszyła publikacja dokumentu Pamięć i pojednanie: Kościół wobec winy przeszłości. Opublikowane tam przez Międzynarodową Komisję Teologiczną refleksje otworzyły nowy etap w tym, jak Kościół interpretuje swoją historię i rozumie siebie.
Kolejnym z najbardziej rzucających się w oczy aspektów jest szczegółowa liczba wyróżnionych wydarzeń z XX wieku, ale jest to zrobione z premedytacją, jak zaznacza autor pracy. "myśląc o młodych ludziach, którzy początkowo mają mało atrakcji związanych z historią, przedstawiamy kończące się stulecie jako wprowadzenie do fascynującej przygody ludzkości"..
Dla dzieci
Bibliogram posiada również dwie wersje w formacie uproszczonym dla dzieci, szczególnie interesujące na katechezach lub szkolnych lekcjach religii. Można je nabyć za pośrednictwem strony internetowej w cenie 5 euro za egzemplarz, natomiast kompletne historiogramy kosztują około 18 euro (choć przy zamówieniach powyżej pięciu egzemplarzy obowiązują rabaty w wysokości 15%). Można je łatwo nabyć na stronie Fundacji Ewangelizacji i Komunikacji (www.fecom.org).
Krótko mówiąc, jest to dzieło ewangelizacyjne o największym znaczeniu i zainteresowaniu wszystkich odbiorców.
