VIII Stulecie Katedry w Burgos, przesłanie świadkówOferujemy artykuł napisany w. wydanie specjalne która została opublikowana w zeszłym roku z okazji 8. stulecia katedry w Burgos i która w wyjątkowy sposób łączy się z obchodzonym w tych dniach Rokiem Świętym w Composteli: związek między Drogą św. Jakuba a stolicą Burgos.
Walker, ścieżkę robi się idąc..., a w codziennym spacerze widzimy, jak w tych czasach życie było zupełnie inne, jakby to był sen, zły sen. Przechodzimy przez trudne chwile, w których widzimy, że kurs naszej egzystencji wywraca się i właśnie teraz paralela między Camino de Santiago a naszym życiem staje się dla mnie bardziej oczywista. Pielgrzym rozpoczyna swoją pielgrzymkę z entuzjazmem, napotykając wiele trudności, ale z wytrwałością i siłą pokonuje je, mając pewność, że w końcu dotrze do Portyku Chwały.
Na drodze naszego życia, na której byliśmy tak pewni siebie i pewni, przechodzimy teraz przez głębokie i niespodziewane wyboje, z których, nawet z ranami serca, jestem pewien, wyjdziemy. Mój najgłębszy smutek z powodu wszystkich, którzy zginęli w tej pandemii i moje uznanie dla wszystkich, którzy w taki czy inny sposób współpracują dla dobra wszystkich, dla dobra społeczności: pracowników służby zdrowia, farmaceutów, organów ścigania, osób samozatrudnionych, pracowników służb społecznych i bardzo długiej etcetery.
Chciałbym myśleć, że kiedy to się stanie i kiedy spojrzymy wstecz, zobaczymy drogę, której nie wolno nam już nigdy wydeptać: drogę egoizmu, konkurencyjności, dehumanizacji, niesprawiedliwości.
Kręgosłup Europy
Historia Drogi św. Jakuba sięga zarania IX wieku wraz z odkryciem grobu św. Jakuba Większego. -ewangelizator Hiszpanii, jeden z apostołów, który miał najbliższą i najbardziej intymną relację z Jezusem z Nazaretu.-Finisterre znanego do tej pory świata.
W XI wieku Hiszpania zbudowała jeden z kręgosłupów Europy: Drogę św. Jakuba, która jako szlak pielgrzymkowy jest jednym z wielkich wkładów Hiszpanii w świat i całe chrześcijaństwo. Dla Goethego, "Europa rodzi się z pielgrzymowania", a Dante zwraca uwagę, że "Tylko ci, którzy podróżowali do Composteli zasługiwali na miano pielgrzymów, ci, którzy podróżowali do Rzymu byliby pielgrzymami, a ci, którzy podróżowali do Jerozolimy byliby "palmeros". Od XI wieku Droga św. Jakuba była wielkim itinerarium średniowiecznych pielgrzymek, z trzech najważniejszych miejsc pielgrzymowania chrześcijan: Ziemi Świętej, gdzie "palmeros", Rzym, gdzie "romeros", i Compostela, gdzie "pielgrzymów", ta ostatnia była najpopularniejszą trasą. Chrześcijańscy królowie z północy półwyspu promowali żarliwość jakobicką, czyniąc Drogę św. Jakuba nie tylko ścieżką wiary, ale także szlakiem o żywotnym znaczeniu gospodarczym, handlowym, politycznym i militarnym dla osiedlania ludności i kontroli terytorium. W tym celu wyposażyli ją w szereg infrastruktur: drogi, mosty, szpitale,...
Droga spowoduje przepływ prądów myślowych oraz ruchów literackich i artystycznych. Rozkwit Drogi zbiegł się ze szczytem rozwoju sztuki romańskiej. -pierwszy wspólny styl artystyczny europejskiego chrześcijaństwa w średniowieczu. Jednocześnie dążono do ujednolicenia liturgii rzymskiej, co udało się w Europie Zachodniej dzięki benedyktyńskiemu zakonowi z Cluny, który w starożytnej Hispanii zdołał narzucić się liturgii hispano-mozarabskiej. Dla tej nowej liturgii przystosowano proste świątynie, o planie krzyża łacińskiego, purystyczne w swych liniach i formach, z absydami. To nowy styl romański, w którym powstały wielkie bazyliki pielgrzymkowe: Saint Martial w Limoges, Saint Martin z Tours, Saint Sernin w Tuluzie, Santiago de Compostela. Siedziby biskupów powstały w miastach położonych wzdłuż francuskiej Drogi św. Jakuba: Jaca, Pampeluna, Santo Domingo de la Calzada, Burgos, León, Astorga i Santiago de Compostela, które przyjęły ten nowy styl budownictwa. W tym samym czasie na hiszpańską sztukę romańską wpływała również sztuka mudejar, z elementami muzułmańskimi z Al Andalus.
Miejsce spotkania i harmonii
W XIII wieku na wyspie Francji pojawiła się nowa sztuka, której nośnikiem była Droga Pielgrzyma do Santiago de Compostela: sztuka gotycka. Powstał nowy plastyczny i harmonijny, majestatyczny i spektakularnie piękny język, który rozprzestrzenił się w całej Europie.
Droga św. Jakuba, określana przez wielu autorów jako. "Europe's high street", została uznana za Pierwszą Europejską Trasę Kulturową w 1987 roku oraz za Miejsce Światowego Dziedzictwa w 1993 roku. Droga zawsze była i nadal jest miejscem spotkania i harmonii kultur i narodów.
Historyczny początek Burgos sięga roku 884, kiedy to hrabia Diego Rodríguez "Porcelana, aby wzmocnić linię obronną Arlanzón przeciwko mieszkańcom Al Andalus, zbudował twierdzę, pod której ochroną miało się rozwijać przyszłe miasto. Z czasem, około roku 1035, stał się wędrowną stolicą niedawno utworzonego królestwa Kastylii. Strategiczne i uprzywilejowane położenie geograficzne sprawiło, że miasto Burgos było prawdziwym skrzyżowaniem dróg, przez które przechodziły i zbiegały się główne średniowieczne szlaki i drogi północnej części Półwyspu Iberyjskiego. Przez Burgos zaczęły przechodzić najczęściej uczęszczane szlaki pielgrzymów do Santiago de Compostela. Fakt ten definitywnie naznaczył historię i przyszły rozwój urbanistyczny i handlowy miasta.Caput Castellae".
Burgos, gościnne miasto
Już w XI wieku, prymitywny ośrodek miejski Burgos, rozwinął się po obu stronach długiej ulicy - dzisiejszej Fernán González-znajdujący się na południowym stoku wzgórza, na którym stała potężna twierdza, był niewystarczający, by poradzić sobie ze wzrostem liczby ludności, jakiego doświadczało miasto. Bycie stolicą wielkiego królestwa, które już wtedy miało swoją południową granicę na rzece Tag, stanie się ważnym biskupim see, a przede wszystkim bycie obowiązkowym przystankiem na szlaku pielgrzymim do Santiago de Compostela, otwartymi drzwiami dla kulturowego i artystycznego powietrza z północnej Europy, sprawiło, że miasto doświadczyło niezwykłego i spektakularnego wzrostu demograficznego, społecznego, artystycznego i gospodarczego. Obszar miejski rozszerzył się w poszukiwaniu, a zarazem ochronie, długiego odcinka Szlaku Pielgrzymów do Santiago de Compostela.
Jak twierdzą niektórzy historycy, wszystkie instytucje religijne miasta obracały się wokół pielgrzymek do Santiago. Tylko w ten sposób, dzięki nieustannemu napływowi pielgrzymów, można wytłumaczyć jedenaście parafii, które stolica Kastylii posiadała w XII wieku. Burgos było miastem szpitalnym par excellence na Szlaku Pielgrzymów do Santiago, o czym świadczą około 32 szpitale pielgrzymów udokumentowane przez współczesną historiografię. Z większości tych instytucji szpitalnych do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie ich nazwy i nieliczne dokumenty. Najważniejszymi były: Hospital de San Juan, Hospital del Emperador i Hospital del Rey.
Camino w mieście Burgos
Camino wchodzi do miasta dwoma odnogami, przez dzielnice El Capiscol, gdzie wciąż znajdują się nieliczne pozostałości po dawnym szpitalu dla pielgrzymów, zwanym najpierw Szpitalem Don Gonzalo Nicolás lub, później, Szpitalem El Capiscol (Caput Scholae) Trasa wiedzie dalej przez katedrę, od której pochodzi nazwa dzielnicy, oraz Gamonal, gdzie wita nas gotycki kościół Santa María la Real y Antigua. Kontynuuje swój miejski kurs, aż staje się nim przy wejściu na Camino de las Calzadas, w poszukiwaniu historycznego centrum w obrębie murów, do którego dociera przez Plaza de San Juan.
Kościół San Lesmes został odbudowany pod koniec XIV wieku, po kolejnych rozbiórkach i rozbudowach pierwotnej kaplicy San Juan Evangelista, w której spoczywają szczątki czczonego patrona Burgos. W kościele znajduje się ciekawa kolekcja gotyckich, renesansowych i barokowych ołtarzy, obrazów i grobowców.
Z klasztoru San Juan pozostały jedynie ruiny XV-wiecznego kościoła, klasztoru i XVI-wiecznego kapitularza. W pobliskim dawnym Hospital de San Juan, zreformowanym w XV wieku, za czasów papieża Sykstusa VI, próbę czasu wytrzymały jedynie jego XV-wieczne gotyckie drzwi, będące obecnymi drzwiami Biblioteki Publicznej, oraz szereg elementów jego słynnej aptekarni.
Pod koniec XI wieku zaczęła rosnąć sława benedyktyńskiego mnicha Adelelmo, znanego z Lesmes w Kastylii, który pochodził z francuskiego kluniackiego opactwa Chaise Dieu (Owernia) i przybył na Półwysep na prośbę Alfonsa VI, a przede wszystkim jego żony burgundzkiego pochodzenia, Doñy Constanzy. Po towarzyszeniu wojskom chrześcijańskim, które brały udział w zdobyciu Toledo, święty Francuz przybył do Burgos, aby poświęcić się służbie Bogu i ubogim pielgrzymom. 3 listopada 1091 roku Alfons VI podarował kaplicę świętemu. -pod patronatem św. Jana Ewangelisty-Szpital i nowy klasztor zostały przekazane benedyktynom z Casa Dei; Saint Lesmes został ich pierwszym przeorem. Po jego śmierci 30 stycznia 1097 roku sława jego świętości szybko rozeszła się po wszystkich drogach i ścieżkach. W 1551 roku został ogłoszony patronem miasta.
Święci drogowi
Najsłynniejsi święci pielgrzymi Drogi Pielgrzymiej pochodzą z Burgos, jak święty Domingo de la Calzada, urodzony w Viloria de Rioja, i święty Juan de Ortega, urodzony w Quintanaortuño, czy święci Lesmes i święty Amaro, związani na całe życie i na zawsze z tą ziemią. Pierwsze dwa są bardziej związane z rozwojem Camino i opieką nad pielgrzymami na odcinku, który przebiega między La Rioja a Burgos. W Burgos znajdujemy dwóch świętych pielgrzymów, obaj pochodzenia francuskiego, którzy pozostali na stałe w mieście, aby opiekować się pielgrzymami w potrzebie: Święty Lesmes, który był siłą napędową klasztoru i szpitala San Juan, oraz Święty Amaro, który pozostał w Burgos, aby opiekować się pielgrzymami i pochować tych, którzy zmarli na cmentarzu dołączonym do Hospital del Rey.
Od ostatniej tercji XIII wieku pielgrzymi przekraczali mur i rzekę Vena przez mały most i tzw. bramę San Juan. Nadal możliwe jest dokładne śledzenie historycznej trasy Szlaku Francuskiego, gdy przechodzi on przez centrum Burgos. Ulicą San Juan pielgrzymi dotarli do nieistniejącego już mostu La Moneda, przez który przeszli do małej jaskini. Po kilku metrach wzdłuż tzw. Calle de Entrambospuentes, most El Canto pozwolił im przekroczyć wąwóz Trascorrales. Po znalezieniu się w okolicach San Gil, pielgrzymi kontynuują wędrówkę wzdłuż Calle de Avellanos. W pobliżu znajduje się kościół San Gil, w którym zachowały się wspaniałe XV i XVI-wieczne hispano-flamandzkie ołtarze. -sprzyjał patronat ".bogaty ommes"Kupcy miejscy w handlu wełną z Flandrią-.
Droga prowadzi wzdłuż starej Calle de San Llorente, która dziś odpowiada pierwszej części Calle Fernán González, prawdziwego centrum życia miasta przez większość średniowiecza i epoki nowożytnej. Duża część działalności handlowej miasta w tych wiekach obracała się wokół Drogi Pielgrzymiej i pielgrzymów. Romański kościół San Llorente - jego pozostałości znaleziono pod tym, co obecnie jest Plaza de los Castaños (placem kasztanowców)-Nowa średniowieczna ulica, Coronería, otwierała się na nową ulicę.
Jacobańska atmosfera katedry
Idąc ulicą dochodzi się do Katedry Santa María. Pielgrzymi pod koniec XI wieku widzieli, jak na miejscu dawnego pałacu królewskiego zbudowano romańską katedrę. Nie minęło nawet 150 lat, gdy zburzono prymitywną bazylikę i rozpoczęto budowę nowej gotyckiej świątyni. Przy zdecydowanym poparciu króla Ferdynanda III i biskupa Maurycego w 1221 roku rozpoczęto prace nad budową świątyni, która ostatecznie miała stać się jedną z najpiękniejszych i najciekawszych katedr świata chrześcijańskiego. Katedra w Burgos, wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego, w której style gotycki i renesansowy mieszają się harmonijnie, jest obdarzona niezaprzeczalnym powietrzem jakobińskim, które można odnaleźć w ponad trzydziestu przedstawieniach apostoła św. W jego okolicy, gdzie obecnie stoi kaplica Santa Tecla, znajdował się kiedyś kościół Santiago de la Fuente.
Obok znajduje się kościół San Nicolás, w którym znajduje się nieporównywalne kamienne ołtarzyki wyrzeźbione pod koniec XV wieku przez Simóna i Francisco de Colonia. Droga kontynuuje się wzdłuż starej ulicy lub cal Tenebregosa. Była to jedna z najstarszych ulic w mieście i z czasem stała się jednym z najważniejszych szlaków pielgrzymkowych wzdłuż Drogi. W jego okolicy znajdowały się kościoły poświęcone San Román, Nuestra Señora de Viejarrúa i San Martín. Były tam liczne sklepy, warsztaty, w których pracowali najróżniejsi rzemieślnicy, karczmy, winiarnie, schroniska i szpitale, w barwnym ludzkim krajobrazie, w którym mieszali się starzy chrześcijanie, Żydzi z pobliskiej aljamy, Maurowie i duża liczba cudzoziemców.
Droga opuszcza mury Burgos przez Arco de San Martín, czyli Łuk Królewski, zbudowany w XIV wieku nad wcześniejszą bramą, z ceglanym murem i łukiem podkowiastym w stylu mudejar. Droga rozpoczyna swoje zejście w kierunku rzeki Arlanzón, przecinając dzielnicę San Pedro de la Fuente lub Barrio Eras, przechodząc tuż obok starego Szpitala Cesarskiego założonego przez Alfonsa VI, który był pierwszą instytucją szpitalną w Burgos.
Most w Malatos, który został zbudowany już w 1165 roku, pozwalał i nadal pozwala pielgrzymom przekroczyć rzekę Arlanzón i kontynuować podróż do Santiago. Obok mostu znajdowało się słynne Leprosarium z San Lázaro de los Malatos. Kontynuując trasę, pojawia się jeden z najważniejszych jakobińskich zabytków na całej Drodze Pielgrzyma do Santiago: Hospital del Rey. Ufundowany przez Alfonsa VIII pod koniec XII wieku, z licznymi jakobińskimi wzmiankami, został poddany jurysdykcji opatki Las Huelgas Reales. Bardzo blisko szpitala znajduje się jego stary cmentarz dla pielgrzymów; wewnątrz prosta kaplica z XVII wieku upamiętnia świętego Amaro.
Pierwsza europejska trasa kulturalna
Na koniec chciałabym zgłosić ostatnią uwagę. Rada Europy w Deklaracji z Composteli z 23 października 1987 r. stwierdza, że Droga św. Jakuba jest Pierwszym Europejskim Itinerarium Kulturowym dla "...".być jedną z wielkich przestrzeni międzykontynentalnej pamięci zbiorowej", "ze względu na jego wysoce symboliczny charakter w procesie budowy Europy". Tekst rozpoczyna się od zauważenia, że "idee wolności i sprawiedliwości oraz wiary w postęp są zasadami, które w przeszłości łączyły różne kultury tworzące tożsamość europejską".. Dodaje, że to "jest, dziś tak samo jak wczoraj, owocem istnienia przestrzeni europejskiej naładowanej pamięcią zbiorową i poprzecinanej ścieżkami zdolnymi pokonać odległości, granice i nieporozumienia".
Doprowadziło to do silnego odnowienia powołania jakobińskiego w Europie, dynamiki, która nabrała wymiaru uniwersalnego wraz ze spotkaniem Jego Świątobliwości Papieża Jana Pawła II z młodzieżą w Santiago de Compostela w 1989 roku. Deklaracja wyraźnie przywołała trzy podstawowe wymiary, które inspirują to europejskie itinerarium kulturowe: wymiar religijny, który dał początek temu szlakowi pielgrzymkowemu; wymiar kulturowy, określony przez historyczny fakt, że ten szlak pielgrzymkowy stał się również, na przestrzeni wieków, szlakiem cywilizacyjnym i wreszcie wymiar europejski, który zawsze charakteryzował pielgrzymki jakobińskie i który nabrał nowego znaczenia w procesie zjednoczenia i budowy kontynentu.
Tekst z 1987 roku obowiązuje do dziś: ".Niech wiara, która ożywiała pielgrzymów na przestrzeni dziejów i która łączyła ich we wspólnym pragnieniu, ponad różnicami i interesami narodowymi, zachęci nas także w tych czasach, a zwłaszcza młodszych, do przemierzania tych dróg, aby budować społeczeństwo oparte na tolerancji, szacunku dla innych, wolności i solidarności".
Prezes Stowarzyszenia Przyjaciół Szlaku Pielgrzymów do Santiago de Compostela w Burgos. Absolwent geografii i historii
