Stephen BarrTeza o konflikcie między nauką a wiarą jest mitem wygenerowanym przez polemiki końca XIX wieku".Korzenie rozwodu między współczesną nauką a religią chrześcijańskąObrona życia w marcu: nauka kontra ideologiaNa hiszpańskiej scenie naukowej Alfonso Carrascosa stanowi pomost między dwoma światami, często postrzeganymi jako rozbieżne: nauką i wiarą. Jego podejście, które kwestionuje rzekomą dychotomię między tymi dwiema sferami, opiera się na głębokiej znajomości historii nauki w Hiszpanii.
Carrascosa, który uzyskał tytuł doktora nauk biologicznych na Uniwersytecie Complutense w Madrycie, poświęcił większość swojej kariery mikrobiologii. Punkt zwrotny w jego karierze doprowadził go do badań nad historią nauki. Jego praca bada, w jaki sposób nauka i wiara mogą nie tylko współistnieć, ale także owocnie współpracować, wzbogacając ludzką wiedzę.
W ramach obchodów 85. rocznicy powstania Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) (Hiszpańska Krajowa Rada ds. Badań Naukowych)Rozmawialiśmy z nim o początkach instytucji i bohaterach, którzy po wojnie secesyjnej umożliwili jej powstanie. W ostatnich latach opublikował kilka książek, między innymi Kościół katolicki i nauka w XX-wiecznej Hiszpaniii dyktowanie konferencje na temat katolickiego pochodzenia CSIC. Uratował on historie naukowców, którzy wykonywali swoją pracę zawodową bez wyrzekania się swoich przekonań. W dniu 24 listopada 1939 r., na mocy ustawy założycielskiej opublikowanej w Dzienniku Ustaw (28 listopada 1939 r.), utworzono Consejo Superior de Investigaciones Científicas, przejmując uprawnienia i pomieszczenia Junta para Ampliación de Estudios e Investigaciones Científicas (JAE).
Jakie były początki Consejo Superior de Investigaciones Científicas (CSIC) i kontekst historyczny, w którym została założona?
CSIC została założona w 1939 roku, w złożonym kontekście naznaczonym końcem hiszpańskiej wojny domowej i początkiem reżimu Franco. Powstała jako część wysiłków na rzecz odbudowy krajobrazu naukowego kraju, kontynuując dziedzictwo tak zwanej "hiszpańskiej wojny domowej". Srebrny wiek hiszpańskiej nauki. Okres ten, który trwał od końca XIX wieku do pierwszej trzeciej XX wieku, miał fundamentalne znaczenie dla stworzenia podstaw badań i rozwoju w Hiszpanii.
Należy zauważyć, że podczas gdy Srebrny Wiek jest kojarzony z instytucjami świeckimi, takimi jak Libre Institución de EnseñanzaAle ten okres nie ogranicza się tylko do nich. W rzeczywistości Srebrny Wiek był domem dla naukowców różnych ideologii, w tym postaci katolickich, takich jak Joaquín Costa y Lucas Malladaktórzy byli częścią Hiszpański regeneracjonizm. Jego wpływ był kluczowy w tworzeniu Junta para Ampliación de Estudios e Investigaciones Científicas (Rada ds. Rozszerzania Studiów i Badań Naukowych) (JAE) w 1907 roku. Ten rozwój instytucjonalny miał miejsce w kontekście katolickiej konfesyjnej monarchii parlamentarnej Alfonsa XIII.
W tym sensie CSIC wyłoniło się jako późny produkt tego ruchu regeneracyjnego, napędzanego przez ludzi przeszkolonych dzięki grantom JAE. Innymi słowy, jej założyciele byli członkami Srebrnego Wieku, niekwestionowanymi spadkobiercami tamtej epoki.
Kim były kluczowe postacie stojące za utworzeniem CSIC?
Utworzenie CSIC w tym samym roku, w którym zakończyła się hiszpańska wojna domowa, odzwierciedla zainteresowanie Ministerstwa Edukacji Narodowej odzyskaniem i przekroczeniem poziomu naukowego, który Hiszpania osiągnęła w pierwszej trzeciej XX wieku. Prawo założycielskie CSICuchwalona 24 listopada tego samego roku, była pomysłem zarówno José Ibáñez Martínówczesnego Ministra Edukacji Narodowej, jak również José María Albareda Herreranaukowiec o wielkim prestiżu.
CSIC symbolizowała decydujący krok w odnowie naukowej powojennej Hiszpanii. Jej początkowe kierownictwo spoczywało w rękach grupy wybitnych naukowców, praktykujących katolików i znanych postaci Srebrnego Wieku: José Ibáñeza Martína, który objął stanowisko prezydenta; José Maríi Albaredy Herrery, jako pierwszego sekretarza generalnego; chemika Antonio de Gregorio Rocasolanopierwszy wiceprezydent; arabista i ksiądz Miguel Asín Palaciosdrugi wiceprezes; oraz inżynier agronom Juan Marcilla Arrazolatrzeci wiceprezydent. Zespół ten promował misję CSIC polegającą na ożywieniu nauki w Hiszpanii i otwarciu nowego rozdziału w historii badań naukowych w tym kraju.
W jaki sposób osobiste i zawodowe doświadczenia José Ibáñeza Martína i José Maríi Albaredy wpłynęły na Twoją wizję założenia CSIC?
José Ibáñez Martín studiował literaturę, uzyskując dwa stopnie naukowe. Jednakże, gdy studiował doktorat, jego ojciec zmarł, pozostawiając rodzinę w trudnej sytuacji ekonomicznej. W związku z tym Ibáñez Martín zdecydował się przystąpić do egzaminów konkursowych na stanowisko profesora szkoły średniej, uzyskując pierwsze miejsce na poziomie krajowym. Wkrótce potem rozpoczął karierę polityczną i został wybrany do parlamentu w Drugiej Republice, reprezentując Hiszpańską Konfederację Praw Autonomicznych. Był również członkiem Katolickie Stowarzyszenie Propagandystów.
Kiedy wybuchła wojna domowa, Ibáñez Martín wraz z rodziną przebywał w El Escorial. Kiedy usłyszał, że w Madrycie dochodzi do zamachów na konserwatywnych polityków, postanowił nie wracać i wraz z ciężarną żoną i dziećmi schronił się w tureckiej ambasadzie. W tych trudnych warunkach jego żona urodziła, ale dziecko zmarło z powodu braku higieny i środków do życia. Po miesiącach spędzonych w ekstremalnych warunkach, rodzinie udało się dotrzeć do Walencji, a następnie wyruszyć do Turcji, co zostało uszanowane przez władze.
Podczas wygnania borykał się z trudnościami finansowymi i został oczyszczony przez rząd Frontu Ludowego, który zwolnił urzędników państwowych, którzy nie zgłosili się na swoje stanowiska. W 1937 r. przeniósł się do Burgos, gdzie nawiązał kontakt z José Maríą Albaredą.
Ze swojej strony, Albareda był wybitnym naukowcem, który otrzymał stypendium Junta para Ampliación de Estudios, uzyskując doktorat z farmacji i chemii oraz specjalizując się w gleboznawstwie, nauce o ogromnym znaczeniu dla sektora rolniczego w Hiszpanii. Podczas wojny Albareda został również oczyszczony przez rząd republikański. W tym czasie poznał Josemaríę Escrivę, założyciela ruchu Opus DeiW 1937 r. poprosił o przyjęcie jako członek numerarny. Podobnie jak Escrivá, Albareda cierpiał prześladowania i kilkakrotnie był zmuszany do zmiany miejsca zamieszkania.
Wraz z niektórymi z pierwszych członków Opus Dei, Albareda pomógł Escrivá uciec z Madrytu, zabierając go przez Pireneje do Burgos. To właśnie w Burgos Albareda i Ibáñez Martín rozpoczęli pracę nad strukturą przyszłej CSIC.
W 1959 r. Albareda został wyświęcony na księdza, choć kontynuował swoją działalność zawodową. W następnym roku został mianowany pierwszym rektorem Uniwersytet NawarryStanowisko to piastował aż do śmierci. Jednocześnie nadal pracował jako sekretarz generalny CSIC, altruistycznie i bez wynagrodzenia.
Po wojnie Ibáñez Martín został mianowany ministrem edukacji narodowej, a jego doświadczenie i pomysły skłoniły go do promowania CSIC. Albareda, dzięki swojemu doświadczeniu jako naukowiec, nakreślił ogólne założenia projektu, takie jak organizacja niektórych instytutów i naukowców, którzy mieli nimi kierować, a także przedmioty badań naukowych, nowe próby badawcze i eksperymenty, granty, nagrody itp.
Jaki był główny wkład José Maríi Albaredy w CSIC i jakie aspekty jego pracy naukowej umocniły go jako czołową postać jego czasów?
José María Albareda odegrał fundamentalną rolę we wzmacnianiu nauk eksperymentalnych w CSIC, wyróżniając się dogłębną znajomością badań naukowych. Dzięki swojej pracy udało mu się połączyć CSIC z najbardziej zaawansowanymi ośrodkami badawczymi w Europie, umieszczając nauki eksperymentalne w samym sercu instytucji.
Ponadto Albareda zdołał zgromadzić w CSIC wybitną grupę chemików, fizyków i biologów, którzy ściśle współpracowali nad rozwojem tych dyscyplin. Jednym z przykładów tej współpracy było założenie Centro de Investigaciones Biológicas, które stało się kluczowym ośrodkiem badań naukowych w Hiszpanii. W tym środowisku Albareda wspierał środowisko pracy oparte na współpracy, w którym naukowcy z różnych dziedzin dzielili się wiedzą i opracowywali wspólne projekty.
Jego otwartość i neutralność polityczna były również godnymi uwagi aspektami jego przywództwa. W kontekście napięć politycznych Albareda stworzył zróżnicowany zespół i unikał jakiejkolwiek dyskryminacji ideologicznej. Dzięki tej otwartej postawie wielu naukowców, nawet tych o ideologii przeciwnej reżimowi, znalazło możliwości rozwoju kariery w oparciu o ich zasługi naukowe. Takie podejście sprzyjało rozwojowi takich dziedzin jak mikrobiologia i biochemia na poziomie krajowym.
Jego zaangażowanie w naukę nie ograniczało się do badań, ale promował także włączanie kobiet do badań naukowych, co było kluczowym aspektem w historii CSIC, gdzie kobiety stanowiły mniejszość personelu i wykonywały głównie zadania administracyjne. Jego wizja i poświęcenie sprawiły, że stał się kluczową postacią w rozwoju naukowym i edukacyjnym swoich czasów.
Jaka jest obecna rola CSIC w hiszpańskiej nauce i w jaki sposób utrzymuje ona swoją pozycję światowego wzorca badawczego?
Od samego początku CSIC była kluczową instytucją dla decentralizacji badań, co było priorytetowym celem jej założycieli, takich jak José Ibáñez Martín i José María Albareda. Ten decentralizujący element był podstawowym czynnikiem w modelu organizacyjnym CSIC, który posiada rozległą sieć ośrodków we wszystkich wspólnotach autonomicznych Hiszpanii. CSIC ugruntowała swoją pozycję najważniejszej instytucji naukowej w Hiszpanii i jest uznawana przez Hiszpanów za główny punkt odniesienia dla nauki w kraju.
Na całym świecie CSIC zajmuje znaczącą pozycję wśród najważniejszych instytucji naukowych, będąc jedną z trzech najważniejszych w Europie i jedną z dziesięciu najważniejszych na świecie. Jego prestiż jest niepodważalny, a jego wpływ stale rośnie, umacniając jego pozycję jako jednego z kamieni węgielnych nauki w Hiszpanii i modelu doskonałości naukowej. Z zespołem liczącym prawie 15 000 osób, CSIC była i nadal jest prawdziwą siłą napędową wiedzy w badaniach naukowych, spadkobiercą tradycji, która, choć naznaczona ideologiczną różnorodnością swoich czasów, nadal napędza rozwój i innowacje w teraźniejszości.
