Ideologia gender i wizja chrześcijańskaDługo oczekiwane oświadczenie Dykasterii Nauki Wiary "Dignitas infinita" na temat godności człowieka zostało opublikowane. Prefekt, kardynał Fernandez, w swojej prezentacji przypomniał, że przygotowanie dokumentu zajęło pięć lat, z istotną końcową modyfikacją, "aby odpowiedzieć na prośbę Ojca Świętego, który wyraźnie wezwał do skupienia uwagi na aktualnych poważnych naruszeniach godności ludzkiej w naszych czasach, w następstwie encykliki 'Fratelli tutti": dramat ubóstwa, sytuacja migrantów, przemoc wobec kobiet, handel ludźmi, wojna.
Deklaracja przypomina, że "poszanowanie godności każdego człowieka jest nieodzowną podstawą istnienia każdego społeczeństwa, które twierdzi, że opiera się na sprawiedliwym prawie, a nie na sile władzy. To właśnie na podstawie uznania godności ludzkiej bronione są podstawowe prawa człowieka, które poprzedzają i leżą u podstaw wszelkiego cywilizowanego współistnienia. Do każdej poszczególnej osoby, a zarazem do każdej wspólnoty ludzkiej, należy zatem zadanie konkretnej i skutecznej realizacji godności ludzkiej, podczas gdy obowiązkiem państw jest nie tylko jej ochrona, ale także zagwarantowanie warunków niezbędnych do jej rozkwitu w integralnej promocji osoby ludzkiej".
Deklaracja składa się z czterech części: "W pierwszych trzech częściach przypomina podstawowe zasady i założenia teoretyczne w celu dostarczenia ważnych wyjaśnień, które mogą uniknąć częstego zamieszania w używaniu terminu "godność". W czwartej części przedstawia niektóre aktualne problematyczne sytuacje, w których ogromna i niezbywalna godność, która odpowiada każdej istocie ludzkiej, nie jest odpowiednio uznawana. Potępienie tych poważnych i aktualnych naruszeń godności ludzkiej jest koniecznym gestem, ponieważ Kościół żywi głębokie przekonanie, że wiara nie może być oddzielona od obrony godności ludzkiej, ewangelizacja od promowania godnego życia, a duchowość od zaangażowania na rzecz godności wszystkich istot ludzkich".
Godność człowieka
Dokument, opublikowany z okazji 75. rocznicy Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, przypomina przede wszystkim, że "nieskończona godność" każdej osoby ludzkiej, stworzonej na obraz i podobieństwo Boga, jest "niezbywalnie zakorzeniona w samej jej istocie". Jest to "godność ontologiczna", która "nigdy nie może zostać wymazana i pozostaje ważna poza wszelkimi okolicznościami, w których jednostki mogą się znaleźć". Deklaracja odnosi się następnie do trzech innych koncepcji godności: moralnej, społecznej i egzystencjalnej, które mogą zawieść, ale nigdy nie wymazują ontologicznej godności każdej istoty ludzkiej.
Kościół "głosi równą godność wszystkich istot ludzkich, niezależnie od ich statusu życiowego i cech". Głoszenie to opiera się na trzech przekonaniach: miłości Boga Stwórcy, Wcieleniu Chrystusa i przeznaczeniu człowieka powołanego do komunii z Bogiem w świetle Zmartwychwstania. Jednakże godność ludzka może zostać nadszarpnięta przez grzech: tutaj leży osobista odpowiedź każdej osoby, aby jej godność wzrastała i dojrzewała, z decydującym wkładem wiary w rozum.
Dokument Dykasterii przypomina następnie "niektóre podstawowe zasady, które muszą być zawsze przestrzegane" Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka i wyjaśnia nieporozumienia, które powstały wokół pojęcia godności. Takie jak propozycja użycia definicji godności osobistej, która sugerowałaby, że tylko osoby zdolne do rozumowania byłyby uznawane za osoby. W konsekwencji "nienarodzone dziecko i niesamodzielne osoby starsze nie miałyby godności osobistej, podobnie jak osoby upośledzone umysłowo". Zamiast tego Kościół nalega na uznanie "przyrodzonej godności" każdej istoty ludzkiej. Następnie krytykuje nadużywanie pojęcia godności do "usprawiedliwiania arbitralnego mnożenia nowych praw, z których wiele jest często przeciwstawianych podstawowemu prawu do życia, tak jakby miały one gwarantować możliwość wyrażania i realizowania każdej indywidualnej preferencji lub subiektywnego pragnienia. Godność jest wówczas utożsamiana z wyizolowaną i indywidualistyczną wolnością, która stara się narzucić pewne subiektywne pragnienia i skłonności jako "prawa", gwarantowane i finansowane przez społeczność. Godność ludzka nie może jednak opierać się na czysto indywidualnych kryteriach ani być utożsamiana wyłącznie z psychofizycznym dobrostanem jednostki. Wręcz przeciwnie, obrona ludzkiej godności opiera się na konstytutywnych wymaganiach ludzkiej natury, które nie zależą ani od indywidualnej samowoli, ani od społecznego uznania. Obowiązki wynikające z uznania godności drugiego człowieka i odpowiadające im prawa, które z tego wynikają, mają zatem konkretną i obiektywną treść, opartą na wspólnej ludzkiej naturze. Bez takiego obiektywnego odniesienia pojęcie godności podlega w rzeczywistości najróżniejszym arbitralnościom i interesom władzy".
Dokument przypomina, że godność istoty ludzkiej obejmuje również zdolność do przyjmowania zobowiązań wobec innych oraz znaczenie wolności, odnosząc się do tego, co ją warunkuje, ogranicza i przesłania, a także do kwestii relatywizmu.
Podczas prezentacji Fernandez nazwał godność ludzką "fundamentalnym filarem nauczania chrześcijańskiego". Argentyński kardynał oparł się na poprzednim oświadczeniu w sprawie błogosławieństw "Fiducia supplicans", które "miało siedem miliardów odsłon w Internecie", powołując się na sondaż pokazujący, że we Włoszech, wśród osób poniżej 35 roku życia, 75% respondentów zgodziło się z tym dokumentem. "Dzisiejszy jest o wiele ważniejszy i chcielibyśmy, aby miał taki sam wpływ, ponieważ świat musi na nowo odkryć ogromne konsekwencje ludzkiej godności". Wyjaśnił jednak, że słowa te nie były samoobroną po gorących kontrowersjach ostatnich tygodni dotyczących "Fiducia supplicans".
Prefekt podkreślił "wzrost Kościoła w rozumieniu godności, aż do całkowitego odrzucenia kary śmierci, kulminacji refleksji nad nienaruszalnością ludzkiego życia" i opowiedział dwie anegdoty. Pierwsza dotyczyła wyboru tytułu: myśleli o "Poza wszelkimi okolicznościami", ponieważ jest to klucz do zrozumienia całej Deklaracji, ale potem wybrali cytat z przemówienia Jana Pawła II do osób niepełnosprawnych w 1980 roku, podczas jego pierwszej podróży do Niemiec. Drugi był osobisty, kiedy w trudnym momencie w Buenos Aires, z okazji jego nominacji na rektora Uniwersytetu Katolickiego, Bergoglio powiedział mu: "Nie, Tucho, podnieś głowę, ponieważ nie mogą odebrać ci godności...".
Ostatnia sekcja Deklaracji "odnosi się do konkretnych i poważnych naruszeń" godności ludzkiej, począwszy od "tragedii ubóstwa", która dotyka nie tylko kraje bogate i biedne, ale także nierówności społeczne: "Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni, choć w mniejszym lub większym stopniu, za tę rażącą nierówność". Jest też wojna, która "niosąc ze sobą zniszczenie i ból, podważa ludzką godność w perspektywie krótko- i długoterminowej". Oprócz powtórzenia wezwania "nigdy więcej wojny", dokument powtarza, że "ścisły związek między wiarą a godnością człowieka sprawia, że wojna oparta na przekonaniach religijnych jest sprzeczna".
Migranci
I znowu migranci, "jedne z pierwszych ofiar wielorakich form ubóstwa": ich przyjmowanie "jest ważnym i znaczącym sposobem obrony niezbywalnej godności każdej osoby ludzkiej". Handel ludźmi jest również "uważany za poważne naruszenie godności ludzkiej" i jest definiowany jako "zbrodnia przeciwko ludzkości": "Kościół i ludzkość nie mogą zrezygnować z walki z takimi zjawiskami jak handel ludzkimi organami i tkankami, seksualne wykorzystywanie dzieci, niewolnicza praca, w tym prostytucja, handel narkotykami i bronią, terroryzm i międzynarodowa przestępczość zorganizowana". Potwierdzono zaangażowanie Kościoła w walkę z plagą nadużyć seksualnych.
Przemoc wobec kobiet
Duży nacisk kładzie się na przemoc wobec kobiet: "Jest to globalny skandal, coraz bardziej rozpoznawany. Chociaż równa godność kobiet jest uznawana w słowach, w niektórych krajach nierówności między kobietami i mężczyznami są bardzo poważne, a nawet w najbardziej rozwiniętych i demokratycznych krajach konkretna rzeczywistość społeczna świadczy o tym, że kobiety często nie są uznawane za posiadające taką samą godność jak mężczyźni". Oprócz potępienia różnych form dyskryminacji, "wśród form przemocy stosowanej wobec kobiet, jak możemy nie wspomnieć o przymusie aborcji, który dotyka zarówno matkę, jak i dziecko, często w celu zaspokojenia egoizmu mężczyzn? I jak możemy nie wspomnieć o praktyce poligamii? "W tym kontekście przemocy wobec kobiet, zjawisko kobietobójstwa nie może być wystarczająco potępione. W tej kwestii zaangażowanie całej społeczności międzynarodowej musi być zwarte i konkretne".
Aborcja
Jana Pawła II w "Evangelium Vitae" i potwierdza, że "należy potwierdzić z całą mocą i jasnością, również w naszych czasach, że obrona rodzącego się życia jest ściśle związana z obroną każdego prawa człowieka". W tym sensie "wielkoduszne i odważne zaangażowanie świętej Teresy z Kalkuty w obronę każdej poczętej osoby zasługuje na pamięć".
Macierzyństwo zastępcze
Potępia "praktykę macierzyństwa zastępczego, w wyniku której niezwykle wartościowe dziecko staje się zwykłym przedmiotem": "Narusza to przede wszystkim godność dziecka", które ma "prawo, na mocy swojej niezbywalnej godności, do posiadania w pełni ludzkiego i nie sztucznie wywołanego pochodzenia oraz do otrzymania daru życia, który manifestuje jednocześnie godność dawcy i biorcy". Uznanie godności osoby ludzkiej oznacza również uznanie godności związku małżeńskiego i ludzkiej prokreacji we wszystkich jej wymiarach. W tym sensie uzasadnione pragnienie posiadania dziecka nie może zostać przekształcone w "prawo do dziecka", które nie szanuje godności samego dziecka jako odbiorcy wolnego daru życia. Jest to sprzeczne z "godnością samej kobiety, która jest zmuszana lub dobrowolnie decyduje się jej poddać. Poprzez taką praktykę kobieta odcina się od rozwijającego się w niej dziecka i staje się zwykłym środkiem służącym zyskowi lub arbitralnym pragnieniom innych".
Eutanazja
Kolejny kluczowy rozdział poświęcony jest eutanazji, "szczególnemu przypadkowi naruszenia godności ludzkiej, bardziej cichemu, ale zyskującemu coraz większą popularność. Jej cechą szczególną jest wykorzystywanie błędnego pojmowania ludzkiej godności do skierowania jej przeciwko samemu życiu". "Idea, że eutanazja lub wspomagane samobójstwo są zgodne z poszanowaniem godności osoby ludzkiej, jest szeroko rozpowszechniona. W obliczu tego faktu należy zdecydowanie potwierdzić, że cierpienie nie powoduje, że chory traci godność, która jest z natury i niezbywalnie jego własnością, ale może stać się okazją do wzmocnienia więzi wzajemnej przynależności i uświadomienia sobie cenności każdej osoby dla całej ludzkości. Z pewnością godność osoby krytycznie lub nieuleczalnie chorej wymaga odpowiedniego i koniecznego wysiłku ze strony wszystkich, aby złagodzić jej cierpienie poprzez odpowiednią opiekę paliatywną i unikanie jakiegokolwiek uporu terapeutycznego lub nieproporcjonalnej interwencji [...]. Ale taki wysiłek jest zupełnie inny, inny, a nawet sprzeczny z decyzją o wyeliminowaniu własnego życia lub życia innych pod ciężarem cierpienia. Życie ludzkie, nawet w jego bolesnym stanie, jest nosicielem godności, która zawsze musi być szanowana, której nie można utracić i której szacunek pozostaje bezwarunkowy". Podobne koncepcje dotyczą opieki nad osobami niepełnosprawnymi i bezbronnymi, w przypadku których "należy zachęcać, w miarę możliwości, do włączenia i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i kościelnym wszystkich tych, którzy są w jakiś sposób naznaczeni słabością lub niepełnosprawnością".
Ideologia gender
Jedno wyraźne potępienie dotyczy teorii płci. Potwierdzając szacunek należny każdej osobie i potępiając wszelką dyskryminację ze względu na orientację seksualną, wraz z wezwaniem do dekryminalizacji homoseksualizmu w krajach, w których pozostaje on przestępstwem, Deklaracja "przypomina, że życie ludzkie, we wszystkich jego składnikach, fizycznych i duchowych, jest darem Boga, który należy przyjąć z wdzięcznością i oddać na służbę dobru. Chęć dysponowania sobą, jak nakazuje teoria gender, niezależnie od tej podstawowej prawdy o ludzkim życiu jako darze, oznacza nic innego jak uleganie starożytnej pokusie, by człowiek stał się Bogiem i konkurował z prawdziwym Bogiem miłości objawionym nam w Ewangelii". Różnica seksualna jest zatem "nie tylko największą różnicą, jaką można sobie wyobrazić, ale także najpiękniejszą i najpotężniejszą [...], szacunek dla własnego ciała i ciała innych jest niezbędny w obliczu mnożenia się i roszczeń do nowych praw wysuwanych przez teorię gender [...]. Należy zatem odrzucić wszelkie próby zaciemnienia odniesienia do nieusuwalnej różnicy seksualnej między mężczyzną a kobietą". W tym kontekście "każda interwencja mająca na celu zmianę płci, co do zasady, niesie ze sobą ryzyko zagrożenia wyjątkowej godności, jaką dana osoba otrzymała od momentu poczęcia. Nie wyklucza to możliwości, że osoba, która cierpi na anomalie narządów płciowych widoczne już przy urodzeniu lub które rozwinęły się później, może zdecydować się na otrzymanie pomocy medycznej w celu rozwiązania tych anomalii".
Przemoc cyfrowa
Wreszcie, dokument analizuje przemoc cyfrową, ostrzegając przed tworzeniem świata rosnącego wyzysku, wykluczenia i przemocy, ułatwionego przez postęp technologiczny: "Takie trendy stanowią ciemną stronę postępu cyfrowego. Z tej perspektywy, aby technologia służyła ludzkiej godności, a nie jej szkodziła, i promowała pokój, a nie przemoc, społeczność ludzka musi być proaktywna w radzeniu sobie z tymi trendami poprzez poszanowanie ludzkiej godności i promowanie dobra".
Odpowiadając na pytanie zadane podczas prezentacji, kardynał ostatecznie potwierdził, że piekło jest zgodne z ludzką wolnością, którą Bóg szanuje, ale pozostaje pytanie, które papież Franciszek często podnosi na temat możliwości, że piekło jest puste.
-Rzym
