"Fiducia supplicans".to nazwa deklaracji duszpasterskiej wydanej przez Stolicę Apostolską 18 grudnia 2023 roku. Deklaracji towarzyszy prezentacja Víctora Manuela Fernándeza, prefekta Dykasterii Nauki Wiary, który podkreśla, że tekst ten jest wynikiem częstych konsultacji z Dykasterią w ostatnich latach na temat "możliwości błogosławienia par w sytuacjach nieregularnych i par jednopłciowych".
Tekst rozpoczyna się wprowadzeniem broniącym wizji, która spójnie łączy aspekty doktrynalne i duszpasterskie. Sam dokument wielokrotnie podkreśla ten duszpasterski, a nie doktrynalny charakter, przypominając jednocześnie, że Kościół utrzymuje niezmienioną doktrynę o małżeństwie jako "wyłącznym, trwałym i nierozerwalnym związku mężczyzny i kobiety, naturalnie otwartym na zrodzenie potomstwa".
Co więcej, przypomina znaczenie błogosławieństw i choć podkreśla, że "kiedy, w odpowiednim obrzędzie liturgicznym, błogosławieństwo jest przywoływane na pewne relacje międzyludzkie, to, co jest błogosławione, musi być w stanie odpowiadać planom Boga wpisanym w Stworzenie", w następnym punkcie potwierdza, że błogosławieństwa nie mogą być zredukowane do tego znaczenia, ani nie możemy prosić o nie "tych samych warunków moralnych, które są wymagane do przyjęcia sakramentów".
Podróż historyczno-biblijna
Z tej perspektywy powinniśmy pamiętać, że celem dokumentu jest przedstawienie krótkiego historyczno-biblijnego przeglądu błogosławieństw w naszej tradycji kościelnej.
Chociaż prawdą jest, jak stwierdzono w Prezentacji Deklaracji, że "Deklaracja wzięła pod uwagę szereg kwestii, które pojawiły się przed tą Dykasterią zarówno w poprzednich latach, jak i ostatnio", prawdą jest również, że dokument nie określa tych "kwestii" lub "Dubia".
Jednak z tego, co zostało wyrażone w trzeciej części Deklaracji, zatytułowanej "Błogosławieństwa par w sytuacjach nieregularnych i par jednopłciowych", możemy wywnioskować, że "Dubia" miały na celu wyjaśnienie możliwości lub nie błogosławienia osób, które znajdują się w pewnych szczególnych okolicznościach w odniesieniu do nauk moralnych Kościoła.
Warto zauważyć, że pierwsza część Deklaracji, "Błogosławieństwo w sakramencie małżeństwa", powtarza, że należy unikać uznawania za małżeństwo czegoś, co nim nie jest, takiego jak "obrzędy i modlitwy, które mogą powodować zamieszanie między tym, co jest konstytutywne dla małżeństwa, jako 'wyłącznego, trwałego i nierozerwalnego związku mężczyzny i kobiety, naturalnie otwartego na zrodzenie potomstwa'" (n. 4).
Błogosławieństwa nierytualne
Ponadto przypomina się, że "Kościół ma prawo i obowiązek unikać wszelkiego rodzaju obrzędów, które mogłyby być sprzeczne z tym przekonaniem lub prowadzić do jakiegokolwiek zamieszania" (n. 5), ponieważ, między innymi, błogosławieństwo w obrzędzie małżeństwa "nie jest zwykłym błogosławieństwem, ale gestem zarezerwowanym dla wyświęconego szafarza. W tym przypadku błogosławieństwo wyświęconego szafarza jest bezpośrednio związane ze szczególnym związkiem mężczyzny i kobiety, którzy za swoją zgodą zawierają wyłączne i nierozerwalne przymierze" (n. 6).
Biorąc pod uwagę powyższe, możemy zadać sobie pytanie, czym są błogosławieństwa, o których mówi Deklaracja? Fiducia supplicans. W związku z tym "możliwość błogosławieństwa par w sytuacjach nieregularnych i par jednopłciowych nie może znaleźć żadnego rytualnego umocowania ze strony władz kościelnych, aby nie powodować pomieszania z błogosławieństwem właściwym dla sakramentu małżeństwa" (n. 31). "Z tego powodu rytuał błogosławieństwa par w sytuacji nieregularnej nie powinien być ani promowany, ani przewidziany, ale nie należy też utrudniać ani zabraniać bliskości Kościoła do każdej sytuacji, w której szuka się pomocy Bożej poprzez proste błogosławieństwo" (n. 38).
Błogosławieństwo to nie to samo co małżeństwo
Ważne jest, aby pamiętać, że właśnie dlatego, że nie jest to rodzaj błogosławieństwa, który można zasymilować z sakramentem małżeństwa, Deklaracja zwraca uwagę na potrzebę "unikania jakiejkolwiek formy zamieszania lub skandalu", w którym to celu wskazuje, że "błogosławieństwo nigdy nie powinno być wykonywane w tym samym czasie, co cywilne obrzędy związku, ani w związku z nimi. Nawet z szatami, gestami lub słowami właściwymi dla małżeństwa. To samo dotyczy sytuacji, gdy o błogosławieństwo prosi para tej samej płci" (n. 39).
Wskazuje również, w jakich kontekstach może mieć miejsce odpowiednie błogosławieństwo, takie jak "wizyta w sanktuarium, spotkanie z kapłanem, modlitwa odmawiana w grupie lub podczas pielgrzymki" (n. 40).
Jest to zdecydowanie dokument, który, jak stwierdzono również w Prezentacji, stara się "zaoferować specyficzny i innowacyjny wkład w duszpasterskie znaczenie błogosławieństw".
Obecny kontekst nakłada na nas nowe wyzwania, z których jednym jest podnoszenie świadomości i edukacja, przede wszystkim pasterzy (por. n. 35), a także świeckich, edukacja, która zawsze musi być prowadzona przez Ducha Świętego, w wierności Ewangelii i Magisterium Kościoła.
