"Dilexit nos" jest czwartą encykliką Papież Franciszek zachęca wiernych do odnowienia nabożeństwa do Serca Jezusowego. Słowa, które nadają tekstowi tytuł, pochodzą z Listu św. Pawła do Rzymian, kiedy wskazuje on, że "On nas umiłował" (Rz 8:37), w odniesieniu do miłości Chrystusa do ludzkości.
Z okazji 350. rocznicy pierwszej manifestacji Najświętsze Serce Jezusa W 1673 r. w homilii wygłoszonej do św. Małgorzaty Marii Alacoque papież, czerpiąc z refleksji wcześniejszych tekstów magisterialnych i doświadczenia kilku świętych, zaproponował to nabożeństwo całemu dzisiejszemu Kościołowi.
Encyklika podkreśla miłość Boga do swoich dzieci i przeciwstawia ją innym formom religijności, które mnożą się w naszych czasach "bez odniesienia do osobistej relacji z Bogiem miłości" (87). W obliczu tych idei papież Franciszek proponuje nowe pogłębienie miłości Chrystusa reprezentowanej w Jego Najświętszym Sercu.
Znaczenie serca
Po odkryciu miłości Chrystusa, po osobistym spotkaniu z Nim, człowiek jest zdolny do "tworzenia braterskich więzi, do uznania godności każdej istoty ludzkiej i do wspólnej troski o nasz wspólny dom", idee określone w encyklikach społecznych. Laudato si ' y Fratelli tutti. Papież prosi Pana o współczucie i wylanie swojej miłości na świat, który "przeżywa wojny, brak równowagi społeczno-ekonomicznej, konsumpcjonizm i antyludzkie wykorzystanie technologii".
Pierwszy rozdział odnosi się do ryzyka "stania się nienasyconymi konsumpcjonistami i niewolnikami rynku" (2). Wzywa do powrotu do fundamentalnych pytań o sens życia, moich wyborów i tego, kim jestem przed Bogiem (8).
Papież utrzymuje, że obecna dewaluacja serca wywodzi się z "greckiego i przedchrześcijańskiego racjonalizmu, postchrześcijańskiego idealizmu i materializmu", który kładł nacisk na takie pojęcia jak "rozum, wola czy wolność", ze szkodą dla "serca". Zamiast tego, zdaniem papieża, musimy uznać, że "jestem moim sercem, ponieważ to ono mnie wyróżnia, kształtuje moją duchową tożsamość i stawia mnie w komunii z innymi" (14).
Refleksja nad ludzkim sercem, w świetle Serca Jezusa i chrześcijańskiego objawienia, może wyprowadzić nas z indywidualizmu. Duchowość wielu świętych pokazuje, że "przed Sercem Jezusa, żywym i obecnym, nasz umysł, oświecony przez Ducha, rozumie słowa Jezusa" (27). Ta refleksja ma konsekwencje społeczne, ponieważ świat może się zmieniać "zaczynając od serca" (28).
Gesty i słowa miłości
Drugi rozdział analizuje różne sceny z Ewangelii, aby wyciągnąć wnioski na temat gestów i słów Chrystusa, które są pełne "współczucia i czułości" (35).
W trzecim rozdziale papież dokonuje przeglądu różnych refleksji na temat Serca Chrystusa na przestrzeni dziejów. Cytując encyklikę Piusa XII "Haurietis aquas", wyjaśnia znaczenie tego nabożeństwa, skoncentrowanego na "miłości Serca Jezusa Chrystusa, która obejmuje nie tylko boską miłość, ale rozciąga się na uczucia ludzkiego uczucia" (61). Cytując Benedykta XVI, zawiera ono potrójną miłość: zmysłową miłość Jego fizycznego Serca "i Jego dwojaką miłość duchową, ludzką i boską" (66).
Serce Jezusa, synteza Ewangelii
Wizje niektórych świętych poświęcone Sercu Chrystusa "są pięknymi bodźcami, które mogą motywować i czynić wiele dobra", ale "nie są czymś, w co wierzący są zobowiązani wierzyć tak, jakby były Słowem Bożym". Jednakże, jak przypomina nam Pius XII, nie można również powiedzieć, że kult ten "zawdzięcza swój początek prywatnym objawieniom". Wręcz przeciwnie, "nabożeństwo do Serca Chrystusa jest niezbędne dla naszego życia chrześcijańskiego, ponieważ oznacza pełne otwarcie wiary i adoracji na tajemnicę Boskiej i ludzkiej miłości Pana, do tego stopnia, że możemy ponownie potwierdzić, że Najświętsze Serce jest syntezą Ewangelii" (83).
Ekspozycja tych idei pozwala papieżowi zaproponować nabożeństwo do Najświętszego Serca, aby przeciwdziałać "nowym przejawom 'duchowości bez ciała', które mnożą się w społeczeństwie" (87). Wręcz przeciwnie, papież proponuje osobiste doświadczenie duchowe połączone ze wspólnotowym i misyjnym zaangażowaniem (91), wychodząc od medytacji nad przebitym bokiem Chrystusa i ogromnymi duchowymi owocami, jakie przyniósł.
Pobożność świętych
Encyklika cytuje wielu świętych, którzy dzielili się duchowymi owocami nabożeństwa do Serca Jezusowego. Oprócz wspomnianej świętej Małgorzaty Marii Alacoque, tekst obejmuje również Teresę z Lisieux, Ignacego z Loyoli, Faustynę Kowalską, Claude de la Colombiere, Franciszka Salezego, Jana Henryka Newmana, Karola de Foucauld, Pawła VI i Jana Pawła II. Podkreśla również znaczenie Towarzystwa Jezusowego w szerzeniu tego nabożeństwa.
Od Serca Chrystusa do wszystkich ludzi
Piąty i ostatni rozdział pogłębia wymiar wspólnotowy, społeczny i misyjny nabożeństwa do Serca Jezusowego. Patrząc na historię duchowości, Papież przypomina, że misyjne zaangażowanie św. Karola de Foucauld uczyniło go "bratem powszechnym": "pozwalając się kształtować Sercu Chrystusa, pragnął przyjąć do swego braterskiego serca całą cierpiącą ludzkość" (179).
Encyklika przypomina raz jeszcze za św. Janem Pawłem II, że poświęcenie się Sercu Chrystusa "musi być utożsamiane z misyjnym działaniem samego Kościoła, ponieważ odpowiada na pragnienie Serca Jezusa, aby poprzez członki Jego Ciała szerzyć w świecie Jego całkowite oddanie się Królestwu" (206). Zwraca się również do św. Pawła VI, aby ostrzec przed ryzykiem, że w misji "wiele się mówi i wiele się robi, ale nie można doprowadzić do szczęśliwego spotkania z miłością Chrystusa" (208). Potrzebujemy "misjonarzy w miłości, którzy wciąż pozwalają się zdobyć Chrystusowi" (209).