Brock MartinMłodzież to przyszli przywódcy Kościoła" : "Młodzi ludzie to przyszli przywódcy Kościoła".Chrystus w mieścieSpotkanie z Chrystusem w mieścieDenver jest stolicą stanu Kolorado. Znajduje się u podnóża Gór Skalistych Kolorado, na wschód od podnóża Front Range. Ze względu na wysokość 1 609 metrów nad poziomem morza, znane jest jako "Mile-High City". Chociaż Denver nie znajduje się na szczycie gór, dominują one w widoku miasta.
Denver jest znane nie tylko ze swojego naturalnego piękna (które przyciąga tysiące turystów), ale także z życia kulturalnego, kwitnącej gospodarki oraz, z perspektywy wiary, z wpływu, jaki wywarło na kościół w całym kraju. Denver było zalążkiem wielu apostolatów i ruchów świeckich, które miały wpływ na życie kościelne w kraju. Niektóre z nich narodziły się w następstwie Światowych Dni Młodzieży i wizyty papieża Jana Pawła II w sierpniu 1993 roku.
Stan Kolorado i miasto Denver
Kolorado jest ósmym co do wielkości stanem w Stanach Zjednoczonych. Znajduje się w górzystej zachodniej części kraju, granicząc z Wyoming na północy, Nowym Meksykiem na południu, Kansas na wschodzie, Utah na zachodzie i Nebraską na północnym wschodzie. Trzy z głównych rzek kraju biorą swój początek w tym stanie: rzeka Kolorado, rzeka Arkansas i Rio Grande. Nazwa stanu pochodzi od rzeki Kolorado, nadanej przez hiszpańskich osadników. Góry Skaliste przebiegają przez stan i rozciągają się od północnej Kolumbii Brytyjskiej (Kanada) do południowego Nowego Meksyku.
Kolorado było częścią trzech narodów: wschodnia część należała do Francji. Została przejęta przez Amerykanów wraz z zakupem francuskiej Luizjany w 1803 roku. Zachodnia część była częścią Wicekrólestwa Nowej Hiszpanii do czasu uzyskania przez Meksyk niepodległości od Hiszpanii w 1821 roku. Zachodnia część Kolorado była terytorium Meksyku aż do wojny amerykańsko-meksykańskiej w latach 1846-1848, po której Meksyk stracił ("scedował", jak nazywa to amerykańska historiografia) ponad połowę swojego terytorium.
Kolorado dołączyło do Stanów Zjednoczonych w 1861 roku i zostało przyjęte jako stan w 1876 roku, dlatego też nazywane jest "stanem stulecia", ponieważ miało to miejsce w setną rocznicę uzyskania niepodległości przez Amerykanów. Miasto Denver zostało zarejestrowane w listopadzie 1861 roku. Cztery lata później stało się stolicą terytorialną, a w 1876 r. stolicą nowego stanu Kolorado.
Mieszkańcy wioski
Wschodnia część Gór Skalistych była szlakiem migracyjnym dla rdzennej ludności i odkrywców. Historycznie region Kolorado był zamieszkiwany przez różne grupy rdzennych Amerykanów, w tym Pueblo, Apaczów i Komanczów. Pierwsi europejscy osadnicy przybyli w XVII wieku, ale dopiero w 1787 roku Juan Bautista de Anza założył osadę San Carlos w pobliżu miasta Pueblo.
Inne stałe osady pojawiły się w północnym Kolorado po odkryciu złota na tym obszarze w 1858 roku. Aby obsłużyć powstający region górniczy, zbudowano linie kolejowe i utworzono usługi zaspokajające potrzeby społeczności. Miasto Denver zostało założone w 1858 roku jako miasto górnicze. Zostało nazwane "Denver" na cześć gubernatora Terytorium Kansas Jamesa Denvera.
Kościół w Kolorado i Denver
Obecność Kościoła w tym regionie sięga XVIII wieku, kiedy to franciszkanie założyli misje w południowym i zachodnim Kolorado. W czasach, gdy Kolorado należało do Meksyku, opiekę nad tym obszarem sprawowali meksykańscy duchowni. Dopiero w 1851 roku misje były obsługiwane przez nowomeksykańskich księży. W tej dekadzie osady ze stałymi społecznościami zostały założone w San Pedro (1852), San Acacio (1853) i Conejos (1854).
Pod względem kościelnym obszar ten należał od 1850 r. do Wikariatu Apostolskiego Nowego Meksyku, który trzy lata później stał się diecezją Santa Fe, kierowaną przez biskupa Johna Lamy'ego, który w 1857 r. założył parafię Matki Bożej z Guadalupe w Conejos w Kolorado. Następcą Johna Lamy'ego został John B. Salpointe, który przyczynił się do odłączenia Kolorado od diecezji Santa Fe i utworzenia nowej jurysdykcji kościelnej, tworząc najpierw Wikariat Apostolski Kolorado i Utah w 1868 r., a ostatecznie w 1871 r. Wikariat Apostolski Kolorado, który obejmował cały stan.
Jego pierwszym biskupem został Joseph Machebeuf (1868-1889), który już wcześniej przez 20 lat służył jako misjonarz na tym obszarze. Po objęciu urzędu Machebeuf udał się do Europy w poszukiwaniu księży i pożyczki finansowej. Wrócił z podróży z pięcioma księżmi, z których tylko jeden mówił po angielsku i został przydzielony do parafii w Denver. Pozostali zostali wysłani do latynoskich parafii w dolinach St. Louis i Arkansas w południowym Kolorado. Do 1870 roku stanowe kościoły mogły pomieścić 8 500 parafian w 14 parafiach. Katolicy przewyższali liczebnie ludność protestancką.
W 1860 r. region rozrósł się demograficznie dzięki migracji tysięcy katolików z sąsiedniego Nowego Meksyku. Do 1890 r. połowa chrześcijan w Kolorado (47 000) była katolikami. Aby pomóc w misji, w 1871 r. przybyli pierwsi jezuici, którzy przejęli opiekę nad parafiami w południowym Kolorado. W tym okresie rozpoczęto również budowę pierwszych trzech szkół katolickich. Pierwszą z nich była St. Mary's Female Academy w 1863 roku.
Wikariat Apostolski stał się diecezją Denver w 1887 r., z Machebeufem jako pierwszym biskupem i Nicholasem Chrysostomem Matzem jako koadiutorem. Po objęciu urzędu Matzowi powierzono przeprowadzenie pierwszego synodu diecezji w 1890 r., a także budowę katedry Matki Bożej Niepokalanego Poczęcia i założenie seminarium św. Biskup John Henry Tihen zastąpił Matza w 1917 roku. Tihen skupił się na edukacji, zwłaszcza na rozbudowie seminarium.
W tym okresie wybudowano trzy szpitale, sierociniec i dom starców. W 1921 r. konsekrowano katedrę. W 1931 r. biskup Urban J. Vehr zastąpił Tihena. Biskup Vehr kierował diecezją przez 36 lat, pierwsze 10 lat jako biskup, a następnie arcybiskup, kiedy Denver stało się archidiecezją w 1941 r., a jednocześnie utworzono nową diecezję "Pueblo" w Kolorado, oddzielając część terytorium. W tym samym roku populacja katolików w Kolorado liczyła 147 000 osób. Arcybiskup Vehr został zastąpiony w 1967 r. przez Jamesa V. Casey (1967-1986), który kierował jurysdykcją w latach Soboru Watykańskiego II. Casey utworzył nowe biura koordynujące programy i posługi parafialne, zwłaszcza te poświęcone rodzinie, opiece społecznej i ludności latynoskiej.
ŚDM w Denver
W 1986 roku James Francis Stafford został szóstym biskupem Denver. Za jego kadencji w 1993 roku odbyły się Światowe Dni Młodzieży (ŚDM), w których uczestniczył papież Jan Paweł II i tysiące młodych ludzi. Wydarzenie to było przełomowe dla Kościoła w Stanach Zjednoczonych, nie tylko dlatego, że stało się zalążkiem powołań kapłańskich i zakonnych, ale także dlatego, że było zalążkiem wielu świeckich apostolatów, które narodziły się w Denver.
Podczas homilia Podczas Mszy św. kończącej ŚDM 15 sierpnia 1993 r. Jan Paweł II powiedział młodym ludziom: "Nie lękajcie się wyjść na ulice i do miejsc publicznych, jak pierwsi Apostołowie, którzy głosili Chrystusa i dobrą nowinę o zbawieniu na placach miast, miasteczek i wsi. Nie czas wstydzić się Ewangelii. Nadszedł czas, aby głosić ją z dachów. Nie bój się oderwać od wygodnego i rutynowego stylu życia, aby podjąć wyzwanie głoszenia Chrystusa w nowoczesnej metropolii. Idź na rozdroże i zaproś każdego, kogo spotkasz, na ucztę, którą Bóg przygotował dla swojego ludu. Ewangelia nie może być ukrywana ze strachu lub obojętności".
W 30. rocznicę tej wizyty arcybiskup Aquila powiedział: "Można dostrzec ogromne owoce ŚDM 93 w archidiecezji Denver. Miały one wpływ na powołania, które mamy oraz na założenie seminariów Redemptoris Mater (Droga Neokatechumenalna) i św. Jana Vianneya, a także różnych apostolatów, które z nich wyrosły. Przed ŚDM 93 oba seminaria nie istniały, "Instytut Augustyna" nie istniał, "FOCUS" (duszpasterstwo kampusowe) nie istniał".
W 1996 r. Stafford został mianowany przewodniczącym Papieskiej Rady ds. Świeckich, a w 1998 r. został mianowany kardynałem. Jego następcą na stanowisku arcybiskupa Denver został Charles J. Chaput (1997-2011). Jako członek rdzennego amerykańskiego plemienia "Potawatomi", Chaput został dopiero drugim rdzennym amerykańskim biskupem, który kierował diecezją. Podczas jego rządów Jan Paweł II mianował José H. Gómeza biskupem pomocniczym Denver. Wraz z Chaputem założył on Centro San Juan Diego w Denver w 2002 roku, aby odpowiedzieć na potrzeby duszpasterskie i edukacyjne społeczności latynoskiej. Chaput i Gómez założyli później Katolickie Stowarzyszenie Liderów Latynoskich, CALL (Strona główna | CALL USA (call-usa.org)). Biskup Chaput był również opatrznościowy w tworzeniu "ENDOW". Edukacja na temat natury i godności kobiet (endowgroups.org)Katolicka inicjatywa na rzecz przywództwa kobiet, której celem jest "edukacja na temat natury i godności kobiet".
Archidiecezja Denver
Archidiecezja Denver znajduje się w północnej części stanu Kolorado. Jej terytorium obejmuje obecnie 25 hrabstw. Została erygowana jako diecezja w 1887 roku, a w listopadzie 1941 roku została podniesiona do rangi archidiecezji. W maju 2012 roku papież Franciszek mianował Samuela Josepha Aquilę ósmym biskupem Denver. W 2016 roku papież mianował biskupa Jorge Rodrigueza biskupem pomocniczym jurysdykcji.
Archidiecezja liczy około 600 000 katolików, a także 148 parafii i misji. Pracuje w niej 313 księży, 195 diakonów i 173 zakonników. Misja archidiecezji brzmi: "Archidiecezja Denver istnieje po to, aby w Jezusie Chrystusie wszyscy zostali zbawieni i mieli obfite życie ku chwale Ojca". W związku z tym arcybiskup Aquila zauważył w lipcu 2024 r.: "W archidiecezji Denver mamy wartość misyjną, o której bardzo często głoszę i mówię. Nazywamy ją "Pozostań w relacji". Jest to po prostu wartość, dzięki której pozostajemy i wzrastamy w miłości, w zażyłości z Ojcem, Synem i Duchem Świętym. Kiedy pozostajemy w tej pierwotnej relacji, jesteśmy poruszeni do podjęcia misji Odkupiciela. Papież Jan Paweł II napisał: "Powszechne powołanie do świętości jest ściśle związane z powszechnym powołaniem do misji. Wszyscy wierni są powołani do świętości i do misji" (Redemptoris Missio, 90)".
Archidiecezja posiada dwie katolickie gazety: "The Catholic Village" i "Denver Catholic". W Denver znajdują się 4 szpitale katolickie, 35 szkół podstawowych i gimnazjów oraz 9 szkół średnich. Instytucje te zatrudniają 1100 nauczycieli, którzy kształcą 12 000 dzieci rocznie. Dla uczniów o niskich dochodach Kościół przyznaje stypendia dla 1000 uczniów rocznie w wysokości 2 milionów dolarów.
Usługi społeczne i charytatywne
W archidiecezji istnieją różne świeckie duszpasterstwa, które świadczą usługi socjalne, w tym "Stowarzyszenie św. Wincentego a Paulo", które pomaga 21 000 osób rocznie poprzez wsparcie finansowe na czynsz, żywność, odzież i lekarstwa. Również apostolat o nazwie "Chrystus w mieście"(Chrystus w mieście) zapewnia ważną pomoc bezdomnym i ubogim. Podobnie, katolickie duszpasterstwo więzienne wspiera 800 osób tygodniowo w 40 lokalizacjach.
Catholic Charities w Denver pomaga ponad 113 000 osób. Jego schroniska zapewniają 500 000 posiłków rocznie i zapewniają pomoc w nagłych wypadkach w wysokości około 6,3 miliona dolarów. Parafie, misje i różne katolickie organizacje charytatywne prowadzą banki żywności, kuchnie zup oraz przekazują żywność i odzież. Oferują również usługi w zakresie zdrowia psychicznego i organizują grupy wsparcia dla osób uzależnionych.
