Abp Arrieta o reformie Kodeksu: "Teraz przestępstwa, kary i sposób ich stosowania są dobrze określone".Reforma Kodeksu Prawa Kanonicznego w zakresie nadużyć seksualnychPapież Franciszek zaktualizował niedawno Normy dotyczące najcięższych przestępstw zastrzeżone dla Kongregacji Nauki Wiary. Normy te są powszechnie znane jako normy regulujące przestępstwa związane z seksualnym wykorzystywaniem osób duchownych, ale nie wyczerpują one tematu. Należy zauważyć, że normy te zostały promulgowane przez Jana Pawła II w 2001 roku, następnie zaktualizowane przez Benedykta XVI, a obecnie przez papieża Franciszka.
Oprócz wyżej wymienionych przestępstw, normy te obejmują przestępstwa przeciwko wierze, takie jak herezja, apostazja czy schizma. Reguluje także przestępstwa przeciwko sakramentowi Eucharystii, np. profanacja gatunków eucharystycznych; przestępstwa przeciwko sakramentowi spowiedzi, np. rozgrzeszenie wspólnika w grzechu przeciwko szóstemu przykazaniu czy nagrywanie spowiedzi.
Skąd potrzeba nowej aktualizacji? W rzeczywistości papież Franciszek nie wprowadził żadnych nowych przestępstw, ponieważ lektura porównawcza poprzednich i obecnych przepisów pokazuje, że przestępstwa pozostają takie same.
Zmiany koncentrują się na kwestiach proceduralnych, tak aby były zgodne z ostatnimi zmianami, jakie Papież Rzymski wprowadził w sprawach karnych.
Nowe przepisy wyjaśniają również szereg dość niejednoznacznych kwestii, mając na celu poprawę stosowania prawa i zagwarantowanie prawa do obrony.
Harmonizacja z reformą Kodeksu
Pierwszą konieczną zmianą jest aktualizacja norm dotyczących poważnych przestępstw, tak aby były one zgodne z modyfikacją Księgi VI Kodeksu Prawa Kanonicznego dokonaną przez papieża za pośrednictwem Konstytucji Apostolskiej. Pascite Gregem Dei. W tym samym kierunku zostały włączone niektóre zmiany wprowadzone przez Rescripta ex Audientia Ss.mi z 3 i 6 grudnia. Są to normy o statusie prawa, które już wcześniej zmodyfikowały normy wydane przez Jana Pawła II i Benedykta XVI.
Rozróżnienie między procesami
Drugą zmianą, mającą pewne znaczenie, jest wyraźniejsze rozróżnienie między postępowaniem sądowym a pozasądowym. Jest to widoczne w tym, że każdy z nich ma swój własny tytuł regulujący, kiedy możliwe jest działanie w ramach jednego lub drugiego rodzaju procesu, choć w rzeczywistości ten ostatni nie jest procesem w ścisłym tego słowa znaczeniu, a raczej postępowaniem administracyjnym.
Przy tej okazji wydaje się, że nowe przepisy proponują oba procesy jako dwie alternatywne drogi do wykorzystania, pozostawiając za sobą koncepcję, że proces sądowy był regułą, podczas gdy proces pozasądowy lub administracyjny był wyjątkiem.
Prawo do obrony
Trzecia zmiana dotyczy prawa oskarżonego do obrony. Z jednej strony wydłużono termin na złożenie apelacji od wyroku pierwszej instancji, zarówno w sądzie, jak i poza nim.
Z drugiej strony wymaga się, aby oskarżony (przepis używa słowa "oskarżony", które naszym zdaniem nie jest najwłaściwszym słowem w przypadku toczącego się procesu) był reprezentowany przez adwokata, co daje większą gwarancję prawa do obrony.
Wreszcie przewidziano możliwość, na każdym etapie procesu, odwołania do decyzji papieża możliwości wydalenia oskarżonego ze stanu duchownego, jak również dyspensy od celibatu lub ślubów zakonnych, gdy popełnienie przestępstwa jest w sposób oczywisty stwierdzone, pod warunkiem, że oskarżony miał możliwość obrony.
W tych przypadkach nie jest łatwo dokonać inwentaryzacji norm. Potrzeba czasu i nadziei, że podmioty wymiaru sprawiedliwości, czy to Kongregacja Nauki Wiary, czy trybunały diecezjalne, stosują te normy w sposób właściwy, z właściwym poczuciem sprawiedliwości, biorąc pod uwagę te zasady, które regulują ochronę praw, czyli że osoby, które mogły zostać naruszone, są chronione, a także gwarancje proceduralne, które mają wszyscy wierni w Kościele, począwszy od możliwości obrony przed sądem.
