Testo originale del articolo in inglese qui
Rzym to słynne miasto, odwiedzane przez cały rok przez turystów, którzy wybierają się na klasyczne wycieczki, aby zwiedzić zabytki Imperium Rzymskiego, a także dzieła sztuki z wieków, w których miastem rządził Kościół. Bazyliki, liczne kościoły, a także słynne zabytki rzymskiego życia, takie jak Koloseum, Forum, Panteon, itp. codziennie witają turystów z całego świata; odnotowują ponad 4 miliony odwiedzin każdego dnia.
Są tu nie tylko miejsca pod słońcem, ale miasto ma wiele ukrytych miejsc, z długą historią, niektóre z nich są prawie nieznane.
Miasto zostało zbudowane na nakładających się na siebie cieśninach, a dzięki tym poziomom istnieje widoczne i niewidzialne miasto, które leży pod stopami nieświadomych turystów, dostępne dla tych, którzy mają pewne doświadczenie w dziedzinie sztuki i archeologii.
Catacombe
Najbardziej godne uwagi, z długą historią do opowiedzenia, są katakumby, które zaczęły się rozwijać w II wieku i powstały na terenach tufowych i pucolanowych. Znajdują się one głównie w południowej części Rzymu, w szczególności pomiędzy Drogą Appijską a Drogą Ardeatyńską i stanowią wyjątkowe doświadczenie. W podziemiach Rzymu odkryto około 40 katakumb, które obejmowałyby kolejne 150 kilometrów cunicoli.
Nie wszystkie można zwiedzić, ale są przynajmniej dwa, które absolutnie zasługują na uwagę turystów: katakumby San Callisto i te z San Sebastiano. W tym pierwszym pochowano 16 papieży oraz nieokreśloną liczbę męczenników chrześcijańskich, stając się tym samym Oficjalnym Cmentarzem Kościoła Rzymskiego. Jeszcze bardziej godny uwagi od strony artystycznej jest katakumbowy San Sebastiano. Chodzi nie tylko o freski i stiuki zawarte wewnątrz podziemnych loculi, ale także o Basilica Superiore, w której znajduje się być może ostatnie dzieło wielkiego barokowego rzeźbiarza Gian Lorenzo Berniniego, Salvator Mundi, o którym sam artysta pisał, że namalował go "tylko dla swojej pobożności". W historii tych dwóch innych katedr nigdy nie opuszczono katedr S. Pancrazio, S. Lorenzo, S. Agnese i S. Valentino.
Chiese
Szczególnie cztery to kościoły sławione ze względu na bogactwo ich podziemi. A cominciare da S. Clemente (w pobliżu Koloseum), gdzie po schodach ze średniowiecznego kościoła przechodzi się do kościoła paleochrześcijańskiego, bogatego w freski o niesamowitej polichromii, a stamtąd jeszcze dalej w dół, do odkrycia Mithraeum i starożytnego budynku cesarskiego uważanego przez wielu uczonych za starożytną Zekę Rzymu, odbudowanego po ogromnym pożarze, który zniszczył Campidoglio w 80 roku n.e. W Rzymie nie ma drugiego miejsca, które tak wyraźnie pokazuje wielkie rozwarstwienie miasta.
S. Cecilia si trova a Trastevere, e qui in un intreccio di costruzioni si passa da una importante domus nobiliare ad una modesta insula Popolare, wyłaniający się z podziemnej krypty. Miejsce to zajmował prawdopodobnie dom, w którym mieszkała młoda męczennica wraz z mężem Valeriano i gdzie doszło do męczeństwa. W kościele znajduje się artystyczny skarb: poruszająca rzeźba Stefano Maderno przedstawiająca męczennicę Cecylię w pozycji, w jakiej została przywrócona podczas jubileuszu w 1600 roku.
Sempre a Trastevere si trova la chiesa di S. CrisogonoPod którym do dziś stoi oryginalny kościół, zbudowany w V wieku po Chrystusie. Około 8 metrów pod drogą wchodzi się do starożytnej nawy głównej, z możliwością podziwiania pozostałości fresków z wizerunkami świętych i historiami ze Starego Testamentu.
S. Lorenzo w Lucinie Znajduje się na starożytnym trakcie via Lata (obecnie via del Corso); oprócz tego, że jest jednym z najstarszych kościołów w mieście, mieści szereg dzieł sztuki i ważnych artefaktów religijnych, takich jak relikwie męczeństwa świętego, któremu kościół jest poświęcony: słynna graticola i priggioni. Wykopaliska wydobyły na światło dzienne obszar archeologiczny z rozbudowaną stratygrafią ścian, która pozwala na rekonstrukcję dynamiki budowli z II wieku n.e. Niezwykłe znaczenie ma odkrycie starożytnego paleochrześcijańskiego baptysterium z V wieku n.e.
Palazzi romani
Trudniejsze do zwiedzenia są przykłady starszych epok, które stały się znane dzięki wykorzystaniu technologii. Przykładowo, odwołujemy się do. Domus Romane Palazzo Valentini - patrycjuszowskie budynki z epoki cesarskiej, należące do potężnych rodów z tamtych czasów, z mozaikami, zdobionymi ścianami itp. - i do Domus Aurea, słynna willa miejska Nerone, która od 1980 roku znajduje się na liście najważniejszych Patrimoni dell'umanità stworzony przez Unesco. Jest to ogromna konstrukcja, która do dziś jest tylko częściowo znana. Dzięki projektom multimedialnym (w pierwszym przypadku) i wyrafinowanym widzom indywidualnym (w drugim przypadku) rzeczywiście możliwe jest pokazanie budynków w całej ich okazałości, gwarantując publiczności zobaczenie ich wokół siebie, dając jej dreszczyk emocji związany z możliwością przejścia po tych chodnikach, przez te ściany, z tymi światłami.
Museo delle Terme di Caracalla
Muzeum to zostało otwarte w grudniu 2012 r. w podziemiach kompleksu termalnego, a na tę okazję ponownie otwarto również muzeum.
Trasa wystawy jest wyartykułowana wzdłuż dwóch równoległych galerii, która ze schodów wejściowych prowadzi najpierw do dwóch wysp wystawowych poświęconych palestrze, a następnie do tej z frigidariumaby kontynuować w drugiej galerii, która zawiera wyspy natatio e delle biblioteche.
Bazylika neopitagorica
Została znaleziona przypadkowo w 1917 roku podczas prac związanych z budową kolei do Porta Maggiore i odkryła najdawniejszą pogańską bazylikę na Zachodzie, która nadal kryje wiele tajemnic z powodu braku dokładnych informacji. Mówimy o pracy setta mistyczno-ezoterycznaktórego funkcja jest wciąż niepewna: grobowiec pogrzebowy lub bazylika, nimfeum lub, co bardziej prawdopodobne, tempium. neopitagoric. Nadal jest on niemal niedostępny, od kilku lat w niektóre niedziele można zwiedzać te tereny po uprzedniej rezerwacji.
Jest to przykład ogromnego potencjału odkryć starożytnego Rzymu, który z pewnością nie został jeszcze wyczerpany.
Maxima Sewer
Nie jest klasyfikowany na liście dzieł sztuki, ale z pewnością jest ważnym elementem cywilizacji rzymskiej, od wieków i stuleci najstarszym wciąż w pełni funkcjonującym ogniskiem na świecie. System zarządzania wodą, zarówno na wejściu, jak i na wyjściu, pozwolił Rzymowi osiągnąć do 800 roku liczbę ludności liczbowo wyższą niż kiedykolwiek wcześniej, a Cloaca Maxima jest jednym z fundamentów tego systemu. Początki manufaktury sięgają VI wieku p.n.e.; wymyślona przez Tarkwiniusza Priskusa i zbudowana przez Tarkwiniusza Superbusa, została zaprojektowana jako kanał odwadniający, który miał zbierać wodę pochodzącą z potoku. Spinon allagavano l'Argiletumdoliny Forum Romanum i Velabro. Prawdopodobnie jednak jego najważniejszą funkcją było szybkie sprowadzenie do własnego dorzecza wód Tevere, które okresowo odprowadzał. Badania wykazały, że prawdopodobnie już w czasach cesarskich Cloaca pełniła swoją funkcję kanału ściekowego, obsługując rozległe terytorium, które obejmowało nie tylko obszar Forensic i Velabro, ale także co najmniej Suburra i Esquilino.
Cloaca Maxima funkcjonowała zawsze, nawet jeśli w czasach rinascimentu aktywny był chyba tylko zabieg pod Velabro. Pod koniec lat 800-tych, przy realizacji Roma Capitale, konieczne było odrestaurowanie starych, nadających się do renowacji przewodów przeciwpożarowych, przywracając ich funkcjonowanie. Od 2004 roku Roma Sotterranea przeprowadziła kampanię prac, która rozszerzyła splendor niepublikowanych dzieł. Obecnie Cloaca może być zwiedzana, w części, która zaczyna się tuż za Forum Nerwy, w pobliżu Tor de 'Conti (obecnie via Cavour).
