Testo originale del articolo in inglese qui
W spotkaniu, któremu przewodniczył Dominique Mamberti, prefetto del Supremo Tribunale della Segnatura Apostolica, wzięli udział Massimo de Leonardis, docente di Storia delle Relazioni Internazionali (Università Cattolica del Sacro Cuore di Milano); Johan Ickx, Direttore dell'Archivio Storico della Segreteria di Stato vaticana (Sezione Rapporti con gli Stati); oraz Andrea Tornielli, Direttore Editoriale di Vatican Media. Il magistero dei Papi nei conflitti armti non è un tema minore che nasce oggi dalla guerra in Ucraina.
Nowa książka papieża
Le riflessioni di papa Francesco contenute nella sua recente pubblicazione. Contro la guerra. Il coraggio di costruire la pace (red. Solferino) ukazuje potrzebę braterstwa i piętnuje szaleństwo wojny.
Sono pagine impregnate della sofferenza delle vittime in Ucraina, dei volti di coloro che hanno subito il conflitto in Iraq, delle vicende storiche di Hiroshima e dell'eredità delle due guerre mondiali del XX secolo.
Francesco identyfikuje w żądzy władzy, w stosunkach międzynarodowych zdominowanych przez siłę militarną, w ostentacji arsenałów wojskowych, głębokie motywacje wojen, które jeszcze dziś spływają krwią z fortepianów. Są to spotkania, które przynoszą śmierć, rozproszenie i żal, a które przynoszą nowe śmierci i nowe rozproszenia, w spirali, której kres może położyć tylko nawrócenie naszych serc.
Papieskie Magisterium Wojenne
Dialog jako sztuka polityczna, artystyczna konstrukcja pokoju, która zaczyna się w sercu i rozciąga na cały świat, dywersja broni jądrowej i rozbrojenie jako opcja strategiczna, to konkretne wskazówki, które Francesco daje nam, dlaczego pokój naprawdę staje się wspólną orbitą, na której można budować naszą przyszłość. Bo nic prawdziwie ludzkiego nie może zrodzić się z wojny.
Papież podąża śladami nauczania swoich poprzedników: apelu, z jakim w 1962 r. św. Jan XXIII wezwał mocarstwa swoich czasów do powstrzymania eskalacji wojny, która mogła zakończyć świat w otchłani konfliktu nuklearnego; siły, z jaką św. Paweł VI, przemawiając w 1965 r. na forum Zgromadzenia Ogólnego ONZ, powiedział: "Nigdy więcej wojny!". Nigdy więcej wojny"; liczne apele o pokój św. Jana Pawła II, który w 1991 r. określił wojnę jako "przygodę bez powrotu".
"Sin dall'inizio del mio servizio di vescovo di Roma" - si legge nell'introduzione al volume - "ho parlato della terza guerra mondiale, dicendo che la stiamo già vivendo, anche se ancora a pezzi. Te kawałki stają się coraz większe i zawsze są spłacane. W tej chwili na świecie toczy się wiele wojen, które sprawiają ogromny ból i powodują śmierć niewinnych osób, zwłaszcza dzieci. Są to wojny powodujące ucieczkę milionów ludzi, którzy, aby ratować swoje życie, zmuszeni są do opuszczenia swoich ziem, domów i miast w ruinie. Są to tak liczne wojny dementi, które od czasu do czasu pojawiają się na nowo przed naszymi roztargnionymi oczami".
La pazzia della guerra
Daleka od bycia rozwiązaniem kontrowersji, dla Francesco wojna "jest głupstwem, wojna jest widowiskiem, wojna jest rakiem, który żywi się sam, niszcząc wszystko". Ponadto wojna jest świętokradztwem, które "zabiera to, co najcenniejsze na naszej ziemi, życie ludzkie, niewinność dzieci, piękno stworzenia".
Rozwiązaniem jest raczej to, które proponuje encyklika Fratelli tutti: wykorzystanie wolnych środków na broń i inne wydatki wojskowe na stworzenie Światowego Funduszu mającego na celu definitywne wyeliminowanie sławy i sprzyjanie rozwojowi krajów najuboższych, aby uniknąć gwałtownych lub zbiegów skorupy. Propozycja, którą Ojciec Święty czuje potrzebę odnowienia "także dzisiaj, zwłaszcza dzisiaj". Bo "wojny trzeba toczyć, a skończą się one tylko wtedy, gdy będziemy umieli dać im jeść".
Pius XII i Żydzi
Kolejna książka - Pius XII and the Jews (Rizzoli 2021) - będzie zapewne okazją do rzucenia światła na działalność Piusa XII, z odniesieniem do interwencji podejmowanych przez papieża, koordynowanych przez sekretarza stanu, kardynała Luigiego Maglione, i przeprowadzanych przez wysoko postawione postacie, takie jak Domenico Tardini i Giovanni Battista Montini (przyszły papież Paweł VI). "Niezredagowane dokumenty Piusa XII", pisze Ickx, "przeciwstawiają się fałszywej narracji przyjętej wcześniej przez wielu".
Papież w rzeczywistości "zorganizował sieć dróg ucieczki dla osób znajdujących się w niebezpieczeństwie i czuwał nad siecią księży działających w całej Europie w jednym celu: ratowania ludzkiego życia, gdy tylko jest to możliwe". Jest to druga część listy Piusa XII, "seria hebrajska" z archiwów historycznych Sekretariatu Stanu. Szczególna seria, nawet z nazwy (pozostałe noszą nazwy konkretnych krajów), która zawiera około 2800 próśb o interwencję lub pomoc i świadczy o tym, jak bardzo los tych ludzi był bliski sercu papieża. Serial opowiada o losach ponad 4 tysięcy Żydów, z których część to katolicy, ale pochodzenia żydowskiego (bo w pewnym momencie nawet wojna nie zapobiegła ich deportacji).
Roszczenia obejmowały okres od 1938 do 1944 roku i nasiliły się w kluczowych latach wojny. Nie zawsze udawało się ich wszystkich uratować, ale "seria hebrajska" "pokazuje ponad wszelką wątpliwość", mówi Icks, "że Pius XII i jego współpracownicy byli zaangażowani w oferowanie pomocy także tym, którzy wyznawali wiarę hebrajską".
